ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Κρήτης (https://socialobservatory.crete.gov.gr) ανέλαβε την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη της δράσης με τίτλο, "Μηχανισμός χαρτογράφησης κοινωνικών υπηρεσιών, αναγκών και θυλάκων τοπικής αποστέρησης για τη χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης στην Περιφέρεια Κρήτης". Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Παρατηρητηρίου οι οποίες συνδέονται με την ενίσχυση της διακυβέρνησης της εθνικής και περιφερειακής στρατηγικής για την κοινωνική ένταξη (ΕΣΚΕ, ΠΕΣΚΕ). Συντάσσεται επίσης με ευρύτερες αξίες για την προάσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και κάθε μορφής διακρίσεων, του σεβασμού στην ισότητα των φύλων, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό επίπεδο (ευρωπαϊκός κοινωνικός χάρτης, χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ., παγκόσμιοι στόχοι βιώσιμοι ανάπτυξης, ευρωπαϊκή χάρτα για την ισότητα των φύλων).

Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η αποτύπωση του βαθμού ανταπόκρισης των πολιτικών στις ανάγκες επιμέρους κοινωνικών ομάδων και περιοχών στην Περιφέρεια Κρήτης μέσα από τη διαμόρφωση ενός σταθερού μηχανισμού για τον εντοπισμό θυλάκων τοπικής αποστέρησης και διάγνωσης αναγκών. Απώτερος σκοπός της πρωτοβουλίας, είναι η χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης που θα συνεισφέρουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων της Περιφέρειας Κρήτης, λαμβάνοντας ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Στις ευάλωτες ομάδες περιλαμβάνονται νοικοκυριά και άτομα με πολύ χαμηλά εισοδήματα, μακροχρόνια άνεργοι, ηλικιωμένοι, μετανάστες και πρόσφυγες, ΑμεΑ, παιδιά - οικογένειες που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και αποστέρησης, άστεγοι και ΡΟΜΑ.  

Η πρωτοβουλία μεταφέρει καινοτόμες πρακτικές στο πεδίο χάραξης κοινωνικής πολιτικής, καθώς αξιοποιεί νέες τεχνολογίες (Γεωπληροφοριακό Σύστημα / GIS Crete) στη διάγνωση και κάλυψη κοινωνικών αναγκών σε τοπικό επίπεδο. Με την χρήση του μηχανισμού:

A. εντοπίζονται μέσω δεικτών/εργαλείων και αποτυπώνονται σε διαδραστικούς χάρτες:

i. η τοπική αποστέρηση του πληθυσμού σε θέματα εισοδήματος, απασχόλησης, πρόνοιας/φροντίδας, στέγασης, εκπαίδευσης.

ii. οι υπηρεσίες που παρέχονται κατά τόπους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων φτώχειας και αποστέρησης που βιώνουν άτομα και νοικοκυριά στην Κρήτη.  

Β. γίνεται διάγνωση αναγκών σε τοπικό επίπεδο, λαμβάνοντας ειδική μέριμνα για τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Σημειώνεται ότι η αποτύπωση καλύπτει 786 «μικρές περιοχές» στην Περιφέρεια Κρήτης (μικρές κοινότητες εντός των Δήμων, σε όλους τους Δήμους και τις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης καθώς και μικρότερες αστικές ενότητες στις πόλεις Ηρακλείου και Χανίων), παρέχοντας τη δυνατότητα στη χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης σε όλο το εύρος κάλυψης των περιοχών και των ομάδων του πληθυσμού στην Περιφέρεια Κρήτης.

Επιμέρους στόχοι της πρωτοβουλίας:

1. Ιεράρχηση αναγκών μέσα από τον εντοπισμό των πολλαπλά αποστερημένων περιοχών  ή θυλάκων φτώχειας στην περιφέρεια [multiple deprivation ranking], και τον εντοπισμό των πλέον ευάλωτων ομάδων που είναι εκτεθειμένες σε αποστέρηση και υψηλό κίνδυνο αποκλεισμού. Στην ιεράρχηση αυτή λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη ανταπόκρισης σε ‘επείγουσες/έκτακτες ανάγκες’ που θέτει η εκάστοτε συγκυρία, σε συνδυασμό με μακροπρόθεσμες στοχεύσεις για ολοκληρωμένες και πολύπλευρες παρεμβάσεις. 
2. Αξιοποιώντας το έργο του Παρατηρητηρίου μέσω του συγκεκριμένου μηχανισμού, η Περιφέρεια Κρήτης μπορεί να προχωρήσει στο σχεδιασμό κοινωνικά αποτελεσματικών παρεμβάσεων και στη χωρικά δίκαιη κατανομή των πόρων, με την αποτύπωση της αντιστοιχίας ανάμεσα στις συνθήκες αποστέρησης και στις παρεμβάσεις για την κάλυψη αναγκών των πολιτών σε πολύ μεγάλο εύρος και βαθμό εστίασης σε περιοχές και πληθυσμιακές ομάδες. 
3. Ενίσχυση του συντονιστικού ρόλου της Περιφέρειας Κρήτης  με πιλοτικές εφαρμογές και συνεργασίες με την τοπική αυτοδιοίκηση και όλους τους κοινωνικούς φορείς και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων κοινωνικής ανάπτυξης στο νησί.

1. Φορείς χάραξης πολιτικής σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο
2. Κοινωνικές υπηρεσίες και φορείς κοινωνικής πολιτικής
3. Ακαδημαϊκά Ιδρύματα & Ερευνητικά Κέντρα
4. Αναπτυξιακές Εταιρείες
5. Φορείς της κοινωνίας πολιτών
6. Ερευνητές
7. Πολίτες

Αναπτύσσεται ειδική μέριμνα για τη διαμόρφωση πολιτικών κοινωνικής ένταξης σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως, νοικοκυριά και άτομα με πολύ χαμηλά εισοδήματα, μακροχρόνια άνεργοι, ηλικιωμένοι, μετανάστες και πρόσφυγες, ΑμεΑ, παιδιά - οικογένειες που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και αποστέρησης, άστεγοι, ΡΟΜΑ.  

2021- σήμερα. Έχει δυναμική και διαρκή πορεία στο χρόνο.