Το Διαθεωρητικό Μοντέλο και η Συνέντευξη Παροχής Κινήτρων ως Παρεμβάσεις για την Αλλαγή της Διατροφικής Συμπεριφοράς με την Εισαγωγή Εναλλακτικών Πρωτεϊνών στη Διατροφή των Επαγγελματιών Υγείας

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 11. Social Impact

Πρωτοβουλία

Το Διαθεωρητικό Μοντέλο και η Συνέντευξη Παροχής Κινήτρων ως Παρεμβάσεις για την Αλλαγή της Διατροφικής Συμπεριφοράς με την Εισαγωγή Εναλλακτικών Πρωτεϊνών στη Διατροφή των Επαγγελματιών Υγείας

ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΑΠΟ:

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Αποστολή του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής είναι η παροχή άριστης ποιότητας εκπαίδευσης στα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει, η παραγωγή ερευνητικών επιτευγμάτων διεθνούς απήχησης, με ταυτόχρονη διάχυσή τους στην κοινωνία, αλλά και η καλλιέργεια των τεχνών και του πολιτισμού.

Όραμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής είναι η εδραίωσή του στη χώρα µας, αλλά και διεθνώς, ως ένα πρώτης επιλογής, ισχυρό, σύγχρονο, προοδευτικό πανεπιστήμιο, µε δημόσιο χαρακτήρα, αναγνωρίσιμο και ανταγωνιστικό ρόλο στο παγκόσμιο στερέωμα.

Στόχος δράσης

Ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει πως το Διαθεωρητικό μοντέλο και η Συνέντευξη Παροχής Κινήτρων μπορούν να λειτουργήσουν ως παρεμβάσεις στην αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς για την εισαγωγή εναλλακτικών πρωτεϊνών στην διατροφή των επαγγελματιών υγείας.

Επιμέρους στόχοι ερευνητικού προγράμματος

o Διερεύνηση της συμπεριφοράς του υπό μελέτη πληθυσμού σχετικά με την εισαγωγή των εναλλακτικών πρωτεϊνών για την βελτίωση της διατροφής τους.

o Διερεύνηση της συμμόρφωσης του υπό μελέτη πληθυσμού σχετικά με την εισαγωγή των εναλλακτικών πρωτεϊνών στη διατροφή τους κατά τη διάρκεια παρακολούθησής τους.

o Βελτίωση της συμπεριφοράς του υπό μελέτη πληθυσμού σχετικά με τις διατροφικές του επιλογές.

o Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Διαθεωρητικού Μοντέλου Σταδίων Αλλαγής στην υποστήριξη για τη τροποποίηση συμπεριφορών υγείας του υπό μελέτη πληθυσμού.

o Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της Συνέντευξης Παροχής Κινήτρων στην υποστήριξη για τη τροποποίηση συμπεριφορών υγείας του υπό μελέτη πληθυσμού

o Σύγκριση της αποτελεσματικότητας μίας βραχείας συμβουλευτικής / ενημερωτικής παρέμβασης δεκάλεπτης διάρκειας και μιας παρέμβασης τροποποίησης συμπεριφοράς με την εφαρμογή του Διαθεωρητικού Μοντέλου και της Συνέντευξης Παροχής Κινήτρων με τη μορφή της MET (Motivational Enhancement Therapy) τεσσάρων συναντήσεων ημιδομημένης συνέντευξης και τηλεφωνικής παρέμβασης στον υπό μελέτη πληθυσμό.

o Αξιολόγηση του προγράμματος παρέμβασης από τον υπό μελέτη πληθυσμό μετά το τέλος του προγράμματος.

Κοινό στο οποίο απευθύνεται

Η παρούσα μελέτη απευθύνεται σε όλους τους πολίτες

Χρονική διάρκεια

Έτος έναρξης 2021 Έτος υλοποίησης 2025

Περιγραφή

Σκοπός της μελέτης:
Η διατριβή στοχεύει να διερευνήσει πώς το Διαθεωρητικό Μοντέλο (TTM) και η Συνέντευξη Παροχής Κινήτρων (MI) μπορούν να εφαρμοστούν ως παρεμβάσεις για την αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς επαγγελματιών υγείας και την ένταξη εναλλακτικών πρωτεϊνών στη διατροφή τους.

Μέθοδος:
Πραγματοποιήθηκε μικτή ποσοτική και ποιοτική έρευνα με 100 επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι χωρίστηκαν σε ομάδα ελέγχου και ομάδα παρέμβασης. Χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια και ημιδομημένες συνεντεύξεις και τα δεδομένα αναλύθηκαν με στατιστικά εργαλεία (SPSS).

Παρέμβαση:
Η παρέμβαση περιλάμβανε εκπαίδευση μέσω των δύο προαναφερθέντων μοντέλων με στόχο να επηρεαστεί η στάση και πρόθεση κατανάλωσης εναλλακτικών πηγών πρωτεΐνης (φυτικές, έντομα, καλλιεργημένο κρέας, μύκητες, μικροφύκη).

Καινοτομία για το Περιβάλλον και την Υγεία

1. Περιβάλλον:
Η διατριβή τεκμηριώνει ότι η υπερκατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών έχει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις όπως:

υψηλές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (CO₂, CH₄, N₂O),

υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων (γη, νερό),

απώλεια βιοποικιλότητας και αποψίλωση δασών.

Η εισαγωγή εναλλακτικών πρωτεϊνών μπορεί να οδηγήσει σε:

μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος,

βιωσιμότητα του πλανήτη, και

αειφορική γεωργική παραγωγή.

2. Υγεία:
Η έρευνα αναδεικνύει τους κινδύνους από την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (π.χ. καρκίνοι, καρδιοπάθειες) και τους θρεπτικούς και προστατευτικούς ρόλους των εναλλακτικών πρωτεϊνών, όπως:

πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας,

φυτικές ίνες, καλά λιπαρά,

αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Επιπλέον, οι επαγγελματίες υγείας, ως πρότυπα συμπεριφοράς, μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην προαγωγή της δημόσιας υγείας μέσω της υιοθέτησης και προώθησης τέτοιων διατροφικών συνηθειών.

✅ Συμπερασματικά

Η διατριβή:

ενώνει διεπιστημονικές προσεγγίσεις (διατροφή, ψυχολογία, δημόσια υγεία),

εφαρμόζει μοντέρνα εργαλεία συμπεριφορικής αλλαγής σε ένα ειδικό πληθυσμό (επαγγελματίες υγείας),

και προτείνει μια πρακτική και βιώσιμη λύση για σημαντικά περιβαλλοντικά και υγειονομικά προβλήματα.

Αποτελεί καινοτομία, καθώς δεν περιορίζεται μόνο στη διατροφική αλλαγή αλλά αναδεικνύει τη δυναμική της συμπεριφορικής εκπαίδευσης ως μοχλό βιώσιμης ανάπτυξης και πρόληψης ασθενειών.

περισσότερα...

Επίδραση στο Κοινωνικό Σύνολο

Αποτελέσματα της Μελέτης

Δείγμα:

Συμμετείχαν 100 επαγγελματίες υγείας (50 στην ομάδα παρέμβασης και 50 στην ομάδα ελέγχου).

Η πλειοψηφία ήταν γυναίκες (72%).

Αρχικό επίπεδο γνώσεων (πριν την παρέμβαση):

Γνώση για τις εναλλακτικές πρωτεΐνες:

Ομάδα ελέγχου: 19%

Ομάδα παρέμβασης: 0%

Γνώση για τη διατροφική αξία των εναλλακτικών πρωτεϊνών:

Ομάδα ελέγχου: 15%

Ομάδα παρέμβασης: 0%

Κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών (πριν την παρέμβαση):

Το 91,7% της ομάδας παρέμβασης και το 76,5% της ομάδας ελέγχου ξόδευαν πάνω από 150€/μήνα για ζωικές πρωτεΐνες.

Μετά την παρέμβαση:

Αύξηση γνώσεων και θετικών στάσεων στην ομάδα παρέμβασης.

Βελτιώθηκε η πρόθεση κατανάλωσης εναλλακτικών πρωτεϊνών, ειδικά για φυτικές και εργαστηριακά παραγόμενες, όχι όμως για βρώσιμα έντομα.

Η πραγματική αλλαγή κατανάλωσης ήταν περιορισμένη αλλά η στάση και πρόθεση βελτιώθηκαν σημαντικά.

Δεν υπήρξε σημαντική διαφορά στην τελική κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών μεταξύ των ομάδων.

???? Επίδραση στο Κοινό – Επαγγελματίες Υγείας

Αύξηση ευαισθητοποίησης: Οι επαγγελματίες υγείας κατανόησαν καλύτερα τη σύνδεση μεταξύ διατροφής, υγείας και περιβάλλοντος.

Ενίσχυση ρόλου ως πρότυπα: Αναδείχθηκε η σημασία του να λειτουργούν οι ίδιοι ως παραδείγματα υγιεινής διατροφής προς το κοινωνικό σύνολο.

Προθυμία για αλλαγή: Η εφαρμογή των μοντέλων TTM και MI συνέβαλε θετικά στη μετακίνηση των επαγγελματιών στα στάδια «προετοιμασίας» και «δράσης» για αλλαγή της διατροφικής τους συμπεριφοράς.

Εμπιστοσύνη στα καινοτόμα προϊόντα: Αυξήθηκε η αποδοχή για τις εναλλακτικές πρωτεΐνες, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονταν από σωστή πληροφόρηση.

???? Συνολικά Συμπεράσματα

Η παρέμβαση ήταν αποτελεσματική στην τροποποίηση στάσεων και γνώσεων.

Η συμπεριφορική αλλαγή απαιτεί χρόνο, συνεχή υποστήριξη και πολιτισμική αποδοχή.

Το μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί ευρύτερα και σε άλλες επαγγελματικές ή κοινωνικές ομάδες για την προώθηση της βιώσιμης διατροφής.

Τόπος Δράσης

Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο "ΑΤΤΙΚΟΝ" - ΑΘΗΝΑ

Συνεργασία με φορέα

Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο "ΑΤΤΙΚΟΝ"

Συμμετοχή εργαζομένων

Ηλιάνα Τσαμπούλα: Νοσηλεύτρια, MSc,PhD,Postdoc researcher Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Δρ.Ευριδίκη Καμπά Καθηγήτρια Τμήματος Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Δρ.Μάρθα Κελέση Πρόεδρος Τμήματος Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Δρ.Ιωάννα Παπαθανασίου Πρόεδρος Τμήματος Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Συνέχεια…

Οφέλη για τον Οργανισμό

Τα οφέλη για τον οργανισμό ή φορέα (π.χ. ένα νοσοκομείο, ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα ή άλλος υγειονομικός οργανισμός) από την εφαρμογή της συγκεκριμένης μελέτης είναι πολλαπλά και στρατηγικής σημασίας. Συνοψίζονται ως εξής:

✅ 1. Προαγωγή Υγείας και Ευεξίας του Προσωπικού

Βελτίωση της διατροφικής συμπεριφοράς των επαγγελματιών υγείας οδηγεί σε:

μείωση καρδιομεταβολικών νοσημάτων,

καλύτερη διαχείριση βάρους,

ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος,

αύξηση της ενεργητικότητας και της απόδοσης στο χώρο εργασίας.

✅ 2. Ενίσχυση του Εκπαιδευτικού/Υγειονομικού Ρόλου του Φορέα

Οι επαγγελματίες υγείας γίνονται πρότυπα συμπεριφοράς για ασθενείς, φοιτητές και κοινότητες.

Υιοθετώντας οι ίδιοι βιώσιμες και υγιεινές πρακτικές, ενισχύεται η αξιοπιστία του φορέα ως παράδειγμα υγειονομικής υπευθυνότητας.

✅ 3. Καινοτομία και Πρωτοπορία στον Τομέα της Δημόσιας Υγείας

Ενσωμάτωση σύγχρονων και επιστημονικά τεκμηριωμένων μοντέλων παρέμβασης (TTM & MI).

Η εστίαση στη βιώσιμη διατροφή με εναλλακτικές πρωτεΐνες συνδέει την υγεία με την περιβαλλοντική ηθική, κάτι που προβάλλει τον φορέα ως πρωτοπόρο και κοινωνικά ευαίσθητο.

✅ 4. Βιώσιμη Ανάπτυξη και Περιβαλλοντική Ευθύνη του Οργανισμού

Η μείωση της κατανάλωσης ζωικών πρωτεϊνών συμβάλλει στην περιβαλλοντική στρατηγική του οργανισμού, μειώνοντας το αποτύπωμα άνθρακα και νερού.

Ευθυγραμμίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs), ιδίως τους:

Στόχος 3: Καλή Υγεία και Ευημερία,

Στόχος 12: Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή,

Στόχος 13: Δράση για το Κλίμα.

✅ 5. Κοινωνική Επιρροή και Δημιουργία Πολιτικής

Τα δεδομένα της μελέτης μπορούν να αξιοποιηθούν για:

διαμόρφωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων,

ενίσχυση διατροφικών οδηγιών εντός του οργανισμού,

δημιουργία πολιτικής βιώσιμης σίτισης (π.χ. σε νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες υγείας),

εκστρατείες ευαισθητοποίησης κοινού για την υγεία και το περιβάλλον.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 11. Social Impact