Το «Ζώντας και Μαθαίνοντας Μαζί. Ευαισθητοποίηση, Πρόληψη Ψυχικών Διαταραχών και Ενδυνάμωση της Ψυχικής Ανθεκτικότητας στις Σχολικές Κοινότητες» αποτελεί ένα σπονδυλωτό, πολυδιάστατο πρόγραμμα που υλοποιείται στη σχολική κοινότητα και αφορά:
- την ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας, διαθέσιμες υπηρεσίες και δίκτυα
- τον αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου,
- την πρωτοβάθμια πρόληψη
- την προαγωγή των δικαιωμάτων με έμφαση στην συμπερίληψη,
- την παρέμβαση στη ενδοσχολική κρίση και σε καταστάσεις εξωγενών κρίσεων με αντίκτυπο στη σχολική κοινότητα
- την υποστήριξη σε θέματα γενικής & ειδικής αγωγής,
- τη βιωματική εκπαίδευση και ψυχοεκπαίδευση μαθητών, γονιών & εκπαιδευτικών.
- την προαγωγή της ψυχικής ανθεκτικότητας στις σχολικές κοινότητες,
- τον εμπλουτισμό του ψυχικού τους βίου και ευρύτερα την ψυχική τους ευημερία και την ποιότητα της ζωής τους
Προβλέπει ολιστικές, καθολικές & διεπιστημονικές παρεμβάσεις ψυχικής υγείας που προάγουν την ευημερία και την ψυχική υγεία μέσα από την ενδυνάμωση της ψυχικής ανθεκτικότητας & τον εμπλουτισμό του ψυχικού κόσμου των συμμετεχόντων μαθητών, εκπαιδευτικών & γονέων.
Το Πρόγραμμα καλλιεργεί συστηματικά το μη κατευθυντικό κλίμα δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο, δημιουργικό και συναισθηματικά ασφαλές περιβάλλον και εισάγοντας νέα γνώση και διαδικασίες στη σχολική ζωή, με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, τη διευκόλυνση της έκφρασης και την κατάκτηση νέας γνώσης για την επίλυση προβλημάτων ή κρίσεων που δοκιμάζουν τη σχολική κοινότητα.
Δομήθηκε με όραμα να αγκαλιάζει, να εμπεριέχει και να συνδέει το τρίπτυχο της σχολικής κοινότητας “γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές” με ειδικούς ψυχικής υγείας και τις διαθέσιμες δυνάμεις της ευρύτερης κοινότητας σε μια αντίστροφη δυναμική αλυσίδα, σε μια αδιάσπαστη ενότητα ενδυνάμωσης της ψυχικής υγείας και της ψυχικής ανθεκτικότητας. Oi βιωματικές παρεμβάσεις σχεδιάζονται, υλοποιούνται και αξιολογούνται με ενεργητική συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών σε όλα τα στάδια (co-production) και σύμφωνα με τις εκπεφρασμένες ανάγκες των σχολικών μονάδων (tailor made)
Το όραμα και η φιλοσοφία του προγράμματος συνοψίζεται στο τρίπτυχο μήνυμα:
- Μαζί καλύτερα!... ευκολότερα!...και χαρούμενοι!
- Μαζί! Αλλάζουμε τον εαυτό μας, αλλάζουμε την ομάδα μας, προάγουμε την ευημερία μας!
- Μαζί! για την Ψυχική ανθεκτικότητα, Δημιουργικότητα, Ανάπτυξη ικανοτήτων
Μεθοδολογία - Καινοτομία
Oi βιωματικές παρεμβάσεις σχεδιάζονται, υλοποιούνται και αξιολογούνται με ενεργητική συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών σε όλα τα στάδια (co-production) και σύμφωνα με τις εκπεφρασμένες ανάγκες των σχολικών μονάδων (tailor made).
Αξιοποιούνται συστηματικά καινοτόμες τεχνικές & μεθοδολογία, όπως, η συμπαραγωγή (co-production), η συν-δημιουργία (co-creation), η ενεργητική ακρόαση, μια στάση θετικότητας, πλήρους και ανεπιφύλακτης αποδοχής, αγάπης, σεβασμού και εμπιστοσύνης προς το εξελισσόμενο άτομο και οικοδομείται μεθοδικά, βήμα προς βήμα μια συναισθηματική σχέση ισοτιμίας, συνεργασίας και συμμαχίας με όλους τους συμμετέχοντες προάγοντας παράλληλα κοινωνικές- ομαδικές αξίες, όπως η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η ισότητα.
Βασικά Χαρακτηριστικά
- Εξατομικευμένος σχεδιασμός παρεμβάσεων (tailor made model) για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικό προσωπικό, σύμφωνα με τις εκπεφρασμένες ανάγκες των σχολικών κοινοτήτων, των μαθητών και των γονέων
- Ολιστικές, καθολικές & διεπιστημονικές βιωματικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται, υλοποιούνται και αξιολογούνται με τη συνεργασία και την ενεργητική συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών σε όλες τις φάσεις του προγράμματος
- Η προσέγγισή μας για τη συν-δημιουργία (co-creation) συνδέει την ψυχική υγεία με το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το ψυχοκοινωνικό μοντέλο της κοινωνικής/κοινοτικής ψυχιατρικής.
- Η προσέγγισή μας για την συμπαραγωγή (co-production) διασφαλίζει την αντιπροσώπευση όλων των ενδιαφερομένων μερών και τη συμπερίληψη της διαφορετικότητας χωρίς αποκλεισμούς.
- Προσέγγιση βασισμένη σε στοιχεία (evidence based): Χρήση συνδυασμένου μοντέλου και τεχνικών που προέρχονται από θεραπευτικές προσεγγίσεις αιχμής όπως Ψυχαναλυτικό Πρίσμα, Έρευνα Δράσης, Μη Κατευθυντική Παρέμβαση (NDI), Εικαστική θεραπεία, Θεραπείες Θεάτρου & Τέχνης, Συστημική Θεραπεία, Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία Εστιασμένη στο Τραύμα (CBT - TF), Δράμα/Χορός/Μουσικοθεραπεία και Ψυχοεκπαίδευση.
- Αξιοποίηση/Κεφαλαιοποίηση των παραδοτέων εργαλείων ευρωπαϊκών προγραμμάτων Erasmus+ κά
- Εκπαίδευση, ψυχοεκπαίδευση και βιωματικά εργαστήρια.
- Δικτύωση και διασύνδεση της σχολικής κοινότητας με επαγγελματίες ψυχικής υγείας & ευρύτερες δυνάμεις της κοινότητας.
- Υποστήριξη για τη δημιουργία δεσμών μεταξύ του σχολείου και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος (τοπικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και επαγγελματίες, φορείς της κοινωνίας των πολιτών, άλλοι ενδιαφερόμενοι).
Προτεραιότητα δίνεται σε σχολικές μονάδες που αντιμετωπίζουν ενδοσχολικές ή εξωγενείς κρίσεις λόγω φυσικών καταστροφών ή που αναφέρουν προβλήματα ένταξης της διαφορετικότητας (πρόσφυγες, μετανάστες, άτομα από ευάλωτες ομάδες κά), χρήση βίας, παραβατικότητα, περιστατικά σχολικού εκφοβισμού είτε συμπεριφορές που σχετίζονται με το άγχος & το stress, και εκδηλώσεις αυτοτραυματισμού ή που σχετίζονται με το τραύμα, την απώλεια και το πένθος
Καινοτόμα Χαρακτηριστικά για το ελληνικό σχολείο
Το Πρόγραμμα καλλιεργεί συστηματικά ένα μη κατευθυντικό, προσωποκεντρικό κλίμα δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο για το ελληνικό σχολείο, δημιουργικό και συναισθηματικά ασφαλές περιβάλλον και εισάγοντας νέα γνώση και διαδικασίες στη σχολική ζωή, με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, τη διευκόλυνση της έκφρασης και την κατάκτηση της δημοκρατικής πολιτειότητας μέσα από τη βιωματική μάθηση για την επίλυση προβλημάτων ή κρίσεων που δοκιμάζουν τη σχολική κοινότητα.
Αξιοποίηση των βέλτιστων και καλών πρακτικών του προγράμματος στη σχολική ζωή
- Ενσωμάτωση του καινοτόμου υλικού σε υφιστάμενα σχολικά προγράμματα (ευέλικτη ζώνη, Εργαστήρια Δεξιοτήτων κά)
- Δημιουργία κλίματος “ιδιοκτησίας”
- Ευέλικτο Εκπαιδευτικό Σπονδυλωτό Πρόγραμμα
- Κατάρτιση & επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στο καινοτόμο μοντέλο μάθησης & ψυχοεκπαίδευσης για να ανταποκρίνονται με άνεση στον ψυχοπαιδαγωγικό τους ρόλο
- Ενδυνάμωση της ψυχικής ανθεκτικότητας των εκπαιδευτικών και των γονέων (βιωματικά σεμινάρια, εργαστήρια, σχολές γονέων κά)
- Βιωματική εκπαίδευση & μάθηση: Επιστρατεύονται ένα πλήθος προβολικών, σωματικών και άλλων τεχνικών έκφρασης που αξιοποιούν την καλλιτεχνική, δημιουργική και θεατρική έκφραση, προερχόμενες από διάφορες σχολές, κουλτούρες και παραδόσεις.
