Παρουσίαση των Δημιουργιών των μαθητών του Β1 τμήματος του 7ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου Αττικής που σχετίζονται με την ανάγκη της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος
Στο πλαίσιο του 4ου Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού Συγγραφής Παραμυθιού με θέμα « Πόρτα κρυφή, πόρτα μαλαματένια….. είπε ο μαγικός καθρέφτης», που διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης δια του Διευθυντή της, Δρ. Χρήστου Γεωργίου σε συνεργασία με το 5ο Δημοτικό Σχολείο Αμπελοκήπων δια της Διευθύντριάς του, Δρ. Βιργινίας Αρβανιτίδου και το Δημοτικό Σχολείο Λητής δια της Διευθύντριάς του, κυρίας Κυριακής Μιζαμίδου (συγγραφέως, MSc στη δημιουργική γραφή), έλαβε μέρος το τμήμα της Δευτέρας τάξης (Β1) του 7ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου Αττικής.
Το παραμύθι που ακολουθεί είναι αποτέλεσμα της δημιουργικής έκφρασης των παιδιών σας, με τον τρόπο που το κάθε ένα μπορούσε. Το θέμα του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως περιβαλλοντικό. Με την πλοκή που δημιουργούν οι μαθητές/τριες αναφέρονται στην επικράτηση της δικαιοσύνης, στον ισχυρό θεσμό της επικράτησης του καλού έναντι στο κακό και τελικά στο περιβαλλοντικό μήνυμα, ότι κάθε είδους Ζωής που γνωρίζουμε, δηλαδή ο ίδιος ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ σώζεται από τον κίνδυνο που απειλείται! Επίσης, λόγω της φοίτησης στο συγκεκριμένο τμήμα ενός αλλόγλωσσου μαθητή, του οποίου ο επικοινωνιακός λόγος στην ελληνική γλώσσα είναι φτωχός, το παραμύθι μεταφράστηκε στην Αραβική γλώσσα και ο μαθητής ζωγράφισε τις εντυπώσεις του. Το παραμύθι γραμμένο στην ελληνική και αραβική γλώσσα, με ενσωματωμένες όλες τις ζωγραφιές των παιδιών, εκτυπώθηκε, βιβλιοδετήθηκε και μοιράστηκε σε όλους/ες τους/τις μαθητές/τριες του τμήματος. Η μετάφραση του παραμυθιού έγινε προκειμένου να συμμετέχουν όλα τα παιδιά με στόχο την μείωση των ανισοτήτων που προκύπτει από την ελλιπή γνώση της Ελληνικής γλώσσας.
Οι συντονίστριες της διαδικασίας συγγραφής του παραμυθιού, κ. Θεοδώρου Ιωάννα (Εκπαιδευτικός Παράλληλης Στήριξης) και κ. Ψαρουδάκη Σοφία (Κοινωνική Λειτουργός, ΕΕΠ, ΕΔΕΑΥ), προσπάθησαν να μυήσουν τους/τις μαθητές/τριες στον τρόπο δημιουργίας ενός παραμυθιού, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που το διέπουν αλλά και χρησιμοποιώντας το μοτίβο των τεσσάρων στοιχείων, με βάση τα ζεύγη πάλη – νίκη, λύση – πρόβλημα, σύμφωνα με τον Propp (1968). Επιχειρήθηκε η δομή των επτά σταδίων για να κατανοήσουν τη μέθοδο αφήγησης και δομής: 1) Ο ήρωας, 2) Ο τόπος, 3) Ο στόχος 4) Το εμπόδιο, 5) Ο βοηθός, 6) Το μαγικό αντικείμενο και 7) Η επιτυχία (Propp, 1968).
Αρχικά, τα παιδιά ενημερώθηκαν για την οργάνωση του Διαγωνισμού, το είδος και τις προϋποθέσεις και συμφώνησαν να συμμετάσχουν. Κατόπιν, επεξηγήθηκε το θέμα του παραμυθιού, το οποίο έπρεπε να περιλαμβάνεται υποχρεωτικά στον τίτλο, αλλά και στο περιεχόμενο, με τη φράση «Πόρτα κρυφή, πόρτα μαλαματένια….. είπε ο μαγικός καθρέφτης», ως προϋπόθεση του Διοργανωτικού Φορέα για τη συμμετοχή στον Διαγωνισμό. Στη συνέχεια, αναλύθηκε η ετυμολογία της λέξης «μαλαματένια» και κατά τη διάρκεια της συγγραφής δίνονταν επιπλέον πληροφορίες και επεξηγήσεις που εισήγαγαν οι μαθητές/τριες στο παραμύθι (π. χ. Βενετία, γόνδολα κτλ).
Κατά τον συντονισμό της δημιουργίας του παραμυθιού, τα παιδιά ασχολούνταν με την κάθε θεματική ενότητα ξεχωριστά. Συγκεκριμένα, ξεκίνησαν δίνοντας ιδέες για τον ήρωα, και για τα χαρακτηριστικά του. Ακολούθησε περιγραφή του τόπου διαμονής του, για να εισαχθεί και ο σκοπός του ήρωα που θα αποτελούσε και τον πυρήνα του παραμυθιού, όπως και των υπόλοιπων σταδίων που προαναφέρθηκαν. Σε κάθε στάδιο τα παιδιά έλεγαν τις ιδέες τους με την τεχνική του «καταιγισμού ιδεών» (Brainstorming). Έπειτα τα παιδιά επέλεγαν μόνα τους την επικρατέστερη. Αν υπήρχε διαφωνία γινόταν κλήρωση. Σε χαρτιά γράφονταν οι ιδέες και ανακατεύονταν σε ένα κουτί. Ένα άτομο (φιλοξενούμενος/η μαθητής/τρια από άλλο τμήμα) επέλεγε ένα χαρτάκι. Γενικά, όμως γινόταν προσπάθεια από τις συντονίστριες η μέθοδος αυτή να μην γίνεται συχνά, αλλά να προσπαθούν τα ίδια τα παιδιά να συνδυάζουν τις απόψεις τους και να προχωρούν τη διαδικασία. Συγχρόνως, όποιοι/ες ήθελαν ζωγράφιζαν ό,τι τους έκανε εντύπωση από το παραμύθι.
Όπως γίνεται κατανοητό, η διαδικασία που περιγράφτηκε παραπάνω είναι σύνθετη, απαιτεί συγκέντρωση, επιμονή, υπομονή και σεβασμό προς εκείνους που μιλάνε και για όσα λένε! Με τη συγγραφή του παραμυθιού προάχθηκε τη φαντασία των μαθητών/τριών και αναπτύχθηκαν δεξιότητες, όπως η συνεργατικότητα, ο σεβασμός προς τον/την συμμαθητή/τρια τους, η ελευθερία έκφρασης, συμβάλλοντας στην εμψύχωση και την αυτοπεποίθησή τους. Τα παιδιά δημιούργησαν ένα όμορφο παραμύθι με θέμα την προστασία της φύσης, θέμα που τέθηκε εξ’ ολοκλήρου από τα ίδια, δηλώνοντας την ευαισθησία τους για την προστασία του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν, που δεν είναι άλλο παρά ολόκληρος ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ!
Η διαδικασία συγγραφής του παραμυθιού ξεκίνησε περίπου στις αρχές του Φεβρουαρίου και εξελισσόταν σταδιακά και σταθερά, ενταγμένη στο εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα. Έγινε προσπάθεια να ενταχθούν στη διαδικασία όλοι οι μαθητές, σεβόμενοι τον ρυθμό ανταπόκρισής τους. Σχεδόν είχε ολοκληρωθεί όταν ανακοινώθηκε η αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Υπολείπονταν το τέλος του παραμυθιού, ο πλήρης τίτλος και οι ζωγραφιές των παιδιών.
Μετά την περίοδο των διακοπών του Πάσχα, εφόσον παρατάθηκε η αναστολή λειτουργίας των σχολείων και είχαν πια δημιουργηθεί οι ηλεκτρονικές μας τάξεις και γενικά οι υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, υπήρξε η σκέψη να ολοκληρωθεί η συγγραφή του παραμυθιού για να προσφέρει στους/στις μαθητές/τριες και στις οικογένειές τους μία ευχάριστη και δημιουργική ενασχόληση, κρατώντας τους αφενός σε σύνδεση με το σχολείο και αφετέρου με έναν τρόπο διαφοροποιημένο από τη μαθησιακή διαδικασία.
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχε η συντριπτική πλειοψηφία του τμήματος..Όσες οικογένειες αντιμετώπισαν τεχνικά προβλήματα και δεν μπόρεσαν να συνδεθούν στην πλατφόρμα, έστειλαν μέσω του ΠΣΔ τις ζωγραφιές των παιδιών. Λόγω της χαράς και της μεγάλης συμμετοχής που εκδηλώθηκε από τους/τις μαθητές/τριες και τις οικογένειές τους, χρησιμοποιήσαμε όλες τις ιδέες των παιδιών για να δημιουργήσουμε τον τίτλο και γι’ αυτό να είναι, ίσως, λίγο μεγάλος.
Με αφορμή την κεντρική ιδέα του παραμυθιού που αναπτύχθηκε από τα παιδιά και τις σκέψεις και τα μηνύματα που κατέγραψαν για τη σπουδαιότητα της διατήρησης του φυσικού πλούτου, γεννήθηκε η σκέψη να συμμετάσχει το συγκεκριμένο τμήμα της σχολικής μονάδας, στο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό «Bravo Schools 2020», συνδέοντας τη Μαθητική Δράση με τη βιωσιμότητα του φυσικού μας περιβάλλοντος.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους μαθητές/τριες και τους γονείς τους για τη συνεργασία τους στο εγχείρημα αυτό, σε μια στιγμή που κλονίζονταν η καθημερινότητα μας και όσα θεωρούσαμε δεδομένα, δίνοντας χαρά στα παιδιά. Επίσης, ευχαριστούμε τους εκπαιδευτικούς του σχολείου για την υποστήριξή τους και ιδιαίτερα τον Διευθυντή, κ. Χασιώτη Κωνσταντίνο, ο οποίος υπήρξε πολύτιμος σύμμαχος και υποστηρικτής της προσπάθειάς μας.
Με εκτίμηση
Θεοδώρου Ιωάννα Ψαρουδάκη Σοφία
Εκπαιδευτικός Κοινωνική Λειτουργός ΠΕ30, ΕΔΕΑΥ
