Καλές πρακτικές

Ο “Άλλος Αέρας” είναι η πρόταση της ομάδας επιχειρηματικότητας μαθητών της Γ’ γυμνασίου του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΠΣΠΘ) για τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό Κοινωνικής Καινοτομίας Social Innovation Relay του Σωματείου επιχειρηματικότητας Νέων, Junior Achievement Greece 2021. 

Η κοινωνική επιχείρηση ΄Άλλος Αέρας” βοηθά τους Δήμους να εφαρμόσουν γρήγορα και οικονομικά ένα σύστημα καθαρισμού αέρα/εξαερισμού αιθουσών δημόσιων κτιρίων με έμφαση στα σχολεία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί συνδυάζοντας τεχνολογία έξυπνης διασύνδεσης συσκευών “ΙοΤ - Internet of Things” και απλές οικιακές συσκευές όπως εξαεριστήρες τζαμιού και καθαριστές αέρα με φίλτρο HEPA. 

“Στόχος είναι οι μαθητές να αναπνέουν καθαρό αέρα στην τάξη.”

Οι έκτακτες συνθήκες πανδημίας κατέδειξαν τη σημασία της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε. Η κακή ποιότητα αέρα σχετίζεται με προβλήματα υγείας, κακή διάθεση, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και ταυτόχρονα υποβαθμίζει την ανάπτυξη των παιδιών. Σκοπός μας ήταν η μελέτη της ποιότητας αέρα στην σχολική αίθουσα και άμεσοι τρόποι βελτίωσης της.

Η αρχική ιδέα προήλθε από την συζήτηση που αναπτύχθηκε στο σχολείο για την επάρκεια του εξαερισμού των χώρων ως μέτρο πρόληψης για την αερομεταφερόμενη μετάδοση του COVID-19. To σχολείο μας είναι ένα πανέμορφο, διατηρητέο κτήριο 90 ετών, μνημείο αρχιτεκτονικής στο κέντρο της πόλης. Τα μικρά όμως ανοίγματα παραθύρων δεν επαρκούν για τον σωστό αερισμό της αίθουσας. Ειδικά στα εργαστήρια Πληροφορικής, υπάρχουν μόνο ανακλινόμενοι φεγγίτες. Οι μετατροπές σε διατηρητέο κτίριο απαιτούν χρόνο και έχουν περιορισμούς. 

Ο ενδεδειγμένος ρυθμός αλλαγής του αέρα σε μια σχολική αίθουσα είναι 3-4 φορές / ώρα, που γίνεται 5-6 φορές / ώρα (ASHRAE  62.1, 2019) για την πρόληψη μετάδοσης ιών. Ο ρυθμός αυτός είναι δύσκολος να επιτευχθεί χωρίς μηχανικά μέσα σε μια αίθουσα με 26 μαθητές και μικρά ανοίγματα. Υπήρχε συνεπώς άμεση ανάγκη για μηχανική ενίσχυση του αερισμού της αίθουσας, καθαρισμό του αέρα, γρήγορη (άμεση) εφαρμογή λύσης, λύση με αξιοπιστία, ανθεκτικότητα και χαμηλή κόστος και κατανάλωση. 

Η πρόταση μας συνδυάζει την μηχανική ενίσχυση του φυσικού εξαερισμού (εξαεριστήρας τζαμιού απαγωγής αέρα), με καθαρισμό του αέρα (καθαριστήρας φίλτρου HEPA13) που παρακρατούν το σύνολο σχεδόν των αερομεταφερόμενων λυμάτων. Οι συσκευές λειτουργούν αυτόματα μέσω αισθητήρα ποιότητας αέρα και έλεγχο μέσω διαδικτυακής εφαρμογής.

Έτσι προέκυψε με απλό τρόπο, ένα εύχρηστο, αξιόπιστο και χαμηλού κόστους σύστημα που βελτιώνει την ποιότητα του αέρα στην σχολική τάξη, μειώνοντας τα παθογόνα αερολύματα (aerosols) προλαμβάνοντας μολύνσεις όπως του COVID-19 ή της εποχικής γρίπης, αλλεργίες και ατμοσφαιρική ρύπανση. 

Η συνεργασίες με τους γονείς, με την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κ.Μακεδονίας, με εταιρεία τεχνολογίας δικτύων και με το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Νoesis έδειξαν ότι το σχολείο με τις δράσεις του μπορεί να γίνει φορέας αλλαγής σε θέματα που απασχολούν το κοινωνικό σύνολο. Ειδικότερα:

Διεύθυνση Περιφερειακής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας

Ο Διευθυντής Περιφερειακής Εκπαίδευσης επισκέφτηκε το σχολείο μας στην αρχή της χρονιάς και ενημερώθηκε για τις ανάγκες του. Η διεύθυνση αγκάλιασε αμέσως την ιδέα ενός καινοτόμου προγράμματος με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας αέρα και ενέταξε το πρόγραμμα υγείας που καταθέσαμε στις προτεραιότητες της. Σκοπός της διεύθυνσης είναι τα συμπεράσματα ενός τέτοιου προγράμματος να διαχυθούν και να αξιοποιηθούν από περισσότερες σχολικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα.

Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας - Noesis

Η υλοποίηση της πιλοτικής εφαρμογής του συστήματος σε μια αίθουσα του σχολείου χρηματοδοτήθηκε από το Noesis (https://www.noesis.edu.gr). Πέρα από την ενθάρρυνση και συμπαράσταση των ανθρώπων του, το έργο της μελέτης της ποιότητας αέρα στη σχολική τάξη δεν θα είχε υλοποιηθεί χωρίς την οικονομική στήριξη του Noesis για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού της πιλοτικής εφαρμογής. Συντάχθηκε μάλιστα μνημόνιο συνεργασίας με το σχολείο. 

Meazon S.A

Συνεργαστήκαμε με την εταιρεία τεχνολογίας Meazon S.A (https://meazon.com/el/meazon/) που αναπτύσσει και παράγει λύσεις IoT. H εταιρεία προσέφερε στην ομάδα μας τον εξοπλισμό διασύνδεσης IoT (2 smart plugs για τους εξαεριστήρες, 1 gateway διασύνδεσης με το διαδίκτυο και 1 controller για να την ρύθμιση των στροφών του του εξαεριστήρα. Επίσης, αποκτήθηκε πρόσβαση στην πλατφόρμα ελέγχου για να δημιουργήσουμε τα σενάρια ελέγχου των συσκευών και να αντλούμε τα δεδομένα του αισθητήρα ποιότητας αέρα. Συντάχθηκε μάλιστα μνημόνιο συνεργασίας με το σχολείο. 

Κωνσταντίνος Σιούτας, Καθηγητής USC (Απόφοιτος του ΠΣΠΘ)

Τη πρόταση μας συζητήσαμε με τον Κωνσταντίνο Σιούτα, διακεκριμένο επιστήμονα στην μελέτη των αερολυμάτων, καθηγητή του USC (University of Southern California), απόφοιτο του σχολείου μας και των Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ.  

Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ΠΣΠΘ

O Σύλλογος Γονέων του σχολείου διοργάνωσε διαδικτυακή διάλεξη με ομιλητή τον Κωνσταντίνο Σιούτα, ειδικό επιστήμονα στα αιωρούμενα σωματίδια (aerosol) με αφορμή τη συζήτηση για την καταλληλότητα της χρήσης καθαριστών αέρα με σκοπό να απαντηθούν τα ερωτήματα των γονέων για την ασφάλεια χρήσης τους και την αποτελεσματικότητα στην μείωση της διασποράς COVID.

Το σχολικό άρθρο για την εκδήλωση:

https://pspth.edu.gr/diadiktyaki-ekdilosi-konstantinos-sioutas-i-chrisi-kathariston-aera-esoterikou-chorou-sti-machi-katapolemisis-exaplosis-tis-covid-19/

Σκοπός είναι να αναδειχθεί η σημασία της ποιότητας αέρα στο σχολείο και να οδηγήσει σε ανάλογες πολιτικές που θα εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες μέσα στην τάξη. Για τον σκοπό αυτό: 

θα μεταφέρουμε την εμπειρία και τα συμπεράσματα του έργου μας στον ΕΟΔΥ ώστε να δημιουργηθούν λεπτομερείς οδηγίες για την ασφάλεια των σχολικών αιθουσών αξιοποιώντας τους εξαεριστήρες και τους καθαριστήρες αέρα. Επίσης, 

θα απευθυνθούμε στο Υπουργείο Ανάπτυξης παροτρύνοντας να μελετήσει την ένταξη και των σχολικών αιθουσών στον προγραμματισμό του για χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων, όπως μελετά την χρηματοδότηση των συσκευών καθαρισμού αέρα για τις επιχειρήσεις εστίασης. 

Σε επίπεδο εκπαίδευσης, προβάλλαμε την ιδέα με την συμμετοχή μας σε διαγωνισμούς και σε μαθητικό συνέδριο, ενημερώνοντας την σχολική και τοπική κοινότητα, ενώ λάβαμε χρήσιμη ανατροφοδότηση για την βελτίωση της ιδέας μας. Αναλυτικά οι δράσεις:

1. Συμμετοχή στον διαγωνισμό Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Social Innovation Relay 2021
2. Συμμετοχή στον διαγωνισμό Ανοικτών Τεχνολογιών της ΕΛΛΑΚ
3. Συμμετοχή στο 13ο Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής Κεντρικής Μακεδονίας
4. Συμμετοχή στον διαγωνισμό Bravo Schools

To Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων επίλεξε τον τίτλο του έργου μας για το άρθρο του 13ου Μαθητικού Συνεδρίου αναφέροντας την πρόταση μεταξύ των καινοτόμων που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο (https://www.amna.gr/macedonia/article/546599/Kainotomo-sustima-exaerismou-scholikon-aithouson-apo-mathites)

Δημοσιογράφος επικοινώνησε με την ομάδα μας για να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες, με σκοπό την συγγραφή αποκλειστικού άρθρου για το έργο, που μάλιστα αναδημοσιεύτηκε από πάρα πολλά μέσα.

(https://www.amna.gr/macedonia/article/547414/-Peiramatiko-Gumnasio-APTh-Sustima-exaerismou-eftiaxan-mathites-kai-ekpaideutikoi)

Η παρουσίαση στο 13ο Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής (ξεκινά 6:23:40): https://youtu.be/VHT00Ngcz_4

Η ειδική σελίδα του έργου στον ιστότοπο του σχολείου μας.

https://pspth.edu.gr/katharos-aeras-tin-scholiki-ethousa/