Η Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος – HELMEPA αποτελεί μια πρότυπη ανοιχτή συμμετοχική πλατφόρμα συνεργασίας που πρωτοστατεί στην προαγωγή και προώθηση των αξιών που συνδέονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη και αειφορία, με σκοπό την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος και την ασφάλεια στη θάλασσα.
Φέτος γιορτάζουμε 40 χρόνια πολυδιάστατης δράσης και συλλογικής προσφοράς. Από τη σύστασή της, η HELMEPA έδωσε ειδικό βάρος στη νέα γενιά, μέσα από το πρόγραμμα της Παιδικής HELMEPA (παιδιά 5-11 ετών), των Ναυτίλων (12-18 ετών) και πιο πρόσφατα τη δημιουργία των Youth Ambassadors (νέοι 15+ ετών).
Το επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό της σχεδιάζει καινοτόμα προγράμματα που καλλιεργούν την περιβαλλοντική συνείδηση, ξεκινώντας από την παιδική μας ηλικία (5 ετών και άνω) με σύμμαχο τον εμβληματικό Γλάρο της HELMEPA, καθώς και περιβαλλοντικές (κινητές – μόνιμες) εκθέσεις, καθαρισμούς βυθού και ακτών -συλλέγοντας σε ετήσια βάση 200.000 αντικείμενα-, και πολλές καινοτόμες δράσεις πληροφόρησης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, σε όλη την Ελλάδα, που καταγράφουν άμεσα θετικά αποτελέσματα στο πεδίο.
Ειδικότερα από το 2022, σχεδιάζουμε και οργανώνουμε εργαστήρια βιώσιμης ανάπτυξης (Sustainability Labs) για όλα μας τα Μέλη, την εκπαιδευτική κοινότητα και ειδικότερα τους νέους, σε όλη την ελληνική επικράτεια. Στόχος των εργαστηρίων είναι η ενδυνάμωση της νέας γενιάς, μέσα από την ενημέρωση, κατανόηση, εμπλοκή και κοινή δράση για ένα βιώσιμο μέλλον.
Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ανακηρύξει την δεκαετία 2021-2030 ως «Δεκαετία της Επιστήμης των Ωκεανών για την Αειφόρο Ανάπτυξη», με στόχο να ενισχυθεί η βιώσιμη διαχείριση των ωκεανών και των ακτών προς όφελος της ανθρωπότητας. Μέσω της συνεργασίας και της ανταλλαγής τεχνογνωσίας όλων των φορέων που σχετίζονται με τη θάλασσα, η δεκαετία αυτή θα λειτουργήσει σαν εργαλείο για την επίτευξη της ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σ’ αυτό το πλαίσιο η επιμόρφωση για τις θάλασσες και τους ωκεανούς και η κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ Ανθρώπου και Θάλασσας (Ocean Literacy) αναμένεται να διαδραματίσουν βασικό ρόλο.
Η HELMEPA από το 1993 προσφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Παιδική HELMEPA», ενώ τα τελευταία 3 χρόνια έχει διαμορφώσει ένα νέο Πρόγραμμα για τις Θάλασσες και τους Ωκεανούς, εμπνευσμένο από το Στόχο 14 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση, η υπεραλίευση και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις απαιτούν άμεση εξεύρεση λύσεων και πρέπει όλοι με τις πράξεις μας να δείξουμε τι μέλλον θέλουμε για τις επόμενες γενιές και σε τι κατάσταση πρέπει να είναι οι θάλασσες και οι ωκεανοί για να μπορούν να υποστηρίξουν αυτό το μέλλον. Μέσω του προγράμματος επενδύουμε σημαντικά στην κατανόηση των προκλήσεων και γενικότερα των εννοιών. Χωρίς να θέλουμε να προβάλλουμε το φόβο, την καταστροφή και την απαισιοδοξία, το πρόγραμμα έχει στηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθήσουμε την νέα γενιά στην κατανόηση της κατάστασης και να εστιάσουμε στις κατευθύνσεις και λύσεις, δηλαδή στο «πώς» θα τις διαχειριστούμε, μετριάσουμε, επιλύσουμε.
Δομή του προγράμματος και τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του
Το Πρόγραμμα χωρίζεται σε 4 Θεματικές ενότητες. Στην 1η θεματική τα μέλη του προγράμματος γνωρίζουν τον θαλάσσιο κόσμο, στη 2η μαθαίνουν τι μας προσφέρει, στην 3η αναφέρονται οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει και στην 4η προτείνονται τρόποι με τους οποίους μπορούμε να τον προστατέψουμε.
Πολλές από τις προτεινόμενες δραστηριότητες στόχο έχουν να εμπλέξουν γονείς, συγγενείς, φίλους και μέλη της τοπικής κοινωνίας ώστε να μεταδοθούν ευρύτερα τα μηνύματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Το Πρόγραμμα προσφέρει σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία στους εκπαιδευτικούς. Κάθε εκπαιδευτικός που πραγματοποιεί εγγραφή στο πρόγραμμα έχει πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό που αποτελείται από τα Φύλλα εργασίας με πληροφορίες και προτεινόμενες δραστηριότητες, όπως πειράματα, παιχνίδια και κατασκευές που συνδυάζουν την μάθηση με τη διασκέδαση (edutainment). Το πρόγραμμα προσφέρει επίσης την ψηφιακή εκπαιδευτική σειρά «Βουτιά στη Γνώση», με περιβαλλοντικό περιεχόμενο για παιδιά. Το πρώτο βίντεο είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://youtu.be/ShNVTF6iedg. Ειδικά σχεδιασμένα στη γλώσσα των παιδιών, τα animations στόχο έχουν να προσεγγίσουν με παιγνιώδη τρόπο διάφορες περιβαλλοντικές έννοιες και να προσφέρουν γνώση σε όλα τα παιδιά της χώρας. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορούν να φτάσουν σε κάθε σπίτι, σε κάθε εκπαιδευτικό, σε κάθε γονέα και μαθητή που έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Δίνει επίσης τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες να εκφραστούν δημιουργικά συμμετέχοντας στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ζωγραφικής με θέμα που αλλάζει κάθε χρόνο. Το φετινό θέμα έχει τίτλο «Ο Γλάρος της HELMEPA: 40 χρόνια ΟΧΙ σκουπίδια, ΟΧΙ πλαστικά στις θάλασσές μας».
Πέρα από την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, το πρόγραμμα στοχεύει και στην καλλιέργεια των ήπιων δεξιοτήτων των παιδιών, που τόσο απαραίτητες και πολύτιμες είναι πλέον στην ανταγωνιστική κοινωνία που ζούμε. Τέτοιες δεξιότητες είναι η συνεργασία, η επίλυση προβλημάτων, η ενσυναίσθηση, η δημιουργικότητα, η κοινωνική υπευθυνότητα κ.α.
Όλα τα εργαλεία του προγράμματος προσφέρονται δωρεάν και χωρίς αποκλεισμούς στην εκπαιδευτική κοινότητα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, δημόσια και ιδιωτικά Νηπιαγωγεία & Δημοτικά Σχολεία της χώρας. Για τα δημόσια σχολεία υπάρχει επιπλέον πρόβλεψη για κάλυψη εξόδων που αφορούν δραστηριότητες του προγράμματος.
Ως επιβράβευση των προσπαθειών των μελών του προγράμματος, εκπρόσωποι μαθητές και εκπαιδευτικοί των 13 περιφερειών της χώρας, συμμετέχουν στην Ετήσια Συνάντηση Αντιπροσώπων του προγράμματος με σκοπό να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, τις περιβαλλοντικές τους ανησυχίες και τη δική τους οπτική για την ανάγκη προστασίας των θαλασσών. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου τους, καταλήγουν μέσω της τεχνικής design thinking, σε ένα κοινό ψήφισμα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο ανακοινώνεται στην ευρύτερη κοινωνία, ενώ οι εκπαιδευτικοί δεσμεύονται για μία περιβαλλοντική δράση στην περιοχή τους.
