ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ: 269 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Η Equal Society δρα κατά του «κοινωνικού αποκλεισμού, της ανεργίας και της φτώχειας» με στόχο την υποστήριξη των πολιτών σε θέματα ισότητας στους τομείς της εργασίας της εκπαίδευσης και της επιχειρηματικότητας.
Περισσότερες πληροφορίες:
Το 2017 η Equal Society δημιούργησε τη θεατρική ομάδα αστέγων «Walkabout», με στόχο να ενεργοποιήσει και να κινητοποιήσει τα μέλη της μέσω της θεατρικής δράσης με απώτερο σκοπό τη διευκόλυνση της (επαν)ένταξης τους. Επιχειρείται η προσέγγιση της κοινωνικής (επαν)ένταξης κοινωνικών ευπαθών ομάδων, και ειδικότερα των αστέγων, μέσα από μια διαφορετική οπτική, η οποία επιτρέπει την κινητοποίηση της ομάδας στόχου και την ενεργό συμμετοχή της μέσω της καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας. Η προστιθέμενη αξία μιας τέτοιας προσέγγισης συνίσταται στο ότι δεν υπάρχουν ηλικιακοί, εκπαιδευτικοί ή άλλου είδους περιορισμοί και προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τους, παρέχοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στα μέλη της ομάδας να επικοινωνήσουν με το κοινό με έναν τρόπο ελεύθερο και δημιουργικό, διερευνώντας ταυτόχρονα την προσωπική τους διαδρομή, τις σχέσεις με την οικογένειά τους και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Συνολικά, η πρωτοβουλία διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο στην ολόπλευρη ψυχοκοινωνική εξέλιξη όσων μετέχουν σε αυτήν. Η συστηματική επαφή των ωφελούμενων με τη συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδο τους επιφέρει σημαντικά οφέλη. Τονώνει την αυτοπεποίθηση τους, ενεργοποιεί την κριτική τους σκέψη, συμβάλει στη διαχείριση των συναισθημάτων τους και τους εντάσσει σε μια διαδικασία αλληλεπίδρασης προωθώντας την ομαδικότητα και συνεργασία.
Η δομή της θεατρικής ομάδας αστέγων «Walkabout» βασίστηκε επάνω στο ρόλο της δραματοθεραπείας ως εργαλείο επανένταξης. Η δραματοθεραπεία έχει αναμφίβολα θετικό αντίκτυπο στον ψυχισμό του κάθε ατόμου – μέλους της ομάδας, καθώς συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας και στην ενδυνάμωση της διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών, σκέψεων και συναισθημάτων.
Στόχος της πρωτοβουλίας, πέρα από την κοινωνική επανένταξη μέσω του θεάτρου, είναι και η προβολή της θεατρικής ομάδας «Walkabout» ως μια καλή πρακτική που θα συμβάλει στο να γίνει ευρύτερα γνωστό πώς το θέατρο μπορεί να εμπνεύσει κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα, ή εν δυνάμει κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα, να λάβουν μέρος σε συλλογικές δραστηριότητες, οι οποίες θα είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητές και τις ανάγκες τους, και πώς μέσα από αυτές μπορεί να ενισχυθεί το αίσθημα της δημιουργικότητας, η αλληλεπίδραση και η εμψύχωσή τους.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία και η ενίσχυση κοινωνικών σχέσεων συνιστά καθοριστικό παράγοντα κοινωνικής (επαν)ένταξης, η πραγματοποίηση θεατρικών παραστάσεων και η συμμετοχή των μελών της ομάδας στις δράσεις προβολής, ενημέρωσης και διάχυσης της πρωτοβουλίας, συμβάλλουν στην περαιτέρω ενδυνάμωσή τους και στην προσπάθειά για την (επαν)ένταξή τους.
Τέλος, μέλη ευάλωτων ομάδων συμμετέχουν ως θεατές και τους δίνεται η δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με αυτή τη μορφή τέχνης χωρίς κάποιο κόστος, να αλληλεπιδράσουν με τον υπόλοιπο κόσμο, να δουν θετικά παραδείγματα ανθρώπων που κατάφεραν να επανενταχθούν μέσω της τέχνης και να ενημερωθούν για τις δυνατότητες που τους δίνει η Equal Society να διεκδικήσουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους τομείς της ζωής.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, ως μέσο ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης και (επαν)ένταξης, απευθύνεται τόσο στους ωφελούμενους των κοινωνικών δομών της Equal Society όσο και σε ωφελούμενους άλλων κοινωνικών δομών που λειτουργούν στο Δήμο Αθηναίων, οι οποίοι προέρχονται από κοινωνικοοικονομικά ευάλωτες ομάδες, όπως άστεγοι, άποροι, άτομα με αναπηρία, κτλ. Όσον αφορά τη διοργάνωση και υλοποίηση της πρωτοβουλίας, θα πρέπει να τονισθεί ότι απευθύνεται στους εργαζόμενους και εθελοντές του Οργανισμού. Επίσης, ως καλή πρακτική, απευθύνεται σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της κοινωνικής ένταξης, σε κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ενώ ως μέσο εξάλειψης των διακρίσεων και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής απευθύνεται στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, καθώς μέσα από τις παραστάσεις τα μέλη της θεατρικής ομάδας αλληλεπιδρούν με το κοινό.
Η θεατρική ομάδα αστέγων λειτουργεί ακατάπαυστα εδώ και 6 χρόνια, από το 2017 που δημιουργήθηκε έως σήμερα.
Έχει διαπιστωθεί ότι η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού αλλά και στη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας. Στη σχετική βιβλιογραφία υπογραμμίζεται ιδιαίτερα ότι η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες μπορεί να συμβάλει στην παροχή βοήθειας στους ανθρώπους και τις κοινότητες για να ξεπεράσουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, ενώ επισημαίνεται ότι η εξασφάλιση σε όλους αποτελεσματικής πρόσβασης και συμμετοχής σε σχετικές δραστηριότητες συνιστά σημαντική διάσταση για την προώθηση μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις.
Τα οφέλη που προκύπτουν μέσα από τη συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες είναι ποικίλα, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Πιο αναλυτικά, η ενασχόληση με τις εν λόγω δραστηριότητες μπορεί να:
Δεδομένων των παραπάνω, η Equal Society έχει θέσει την τέχνη και τον πολιτισμό ως βασικό μεθοδολογικό εργαλείο στις κοινωνικές της παρεμβάσεις με στόχο την ενδυνάμωση των ευπαθέστερων ομάδων της κοινωνίας. Κορωνίδα αυτής της προσπάθειας ήταν η δημιουργία της πρώτης και μοναδικής θεατρικής ομάδας αστέγων στην Ελλάδα το 2017.
Όσον αφορά το θέατρο, επισημαίνεται ότι η θετική σχέση ανάμεσα στη συμμετοχή σε θεατρικές δραστηριότητες και τη σωματική και ψυχική υγεία των συμμετεχόντων έχει αναλυθεί εκτενώς στη σχετική βιβλιογραφία, καθώς η εμφάνιση της θεατρικής δράσης ως θεραπείας, και ειδικότερα η δραματοθεραπεία, στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό δεν είναι μια νέα προσέγγιση. Στην Ελλάδα ωστόσο, έμφαση δόθηκε στο ρόλο της, μόλις τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην προσπάθεια επανένταξης των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Η δραματοθεραπεία ορίζεται ως η ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση που αφορά την κατανόηση, ερμηνεία και φροντίδα των ψυχολογικών θεμάτων της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από το πρίσμα της Δραματικής Τέχνης. Συνιστά μία ψυχοθεραπευτική μέθοδο, αλλά και μία μέθοδο θεραπείας μέσω της Τέχνης.
Συντονιστές της ομάδας είναι έμπειροι ηθοποιοί, σκηνοθέτες και Facilitative Teachers (Using the Arts in working with groups), με πείρα στην ενασχόληση με ευπαθείς ομάδες.
Μέχρι σήμερα, η ομάδα έχει πραγματοποιήσει δέκα διαφορετικές παραστάσεις στο θέατρο «Σταθμός», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας και στο Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού, τρεις παρουσιάσεις βιβλίων, μία Χριστουγεννιάτικη γιορτή και ένα Χριστουγεννιάτικο bazaar. Επίσης, το 2018, η θεατρική ομάδα συμπαραστάθηκε ενεργά στους πληγέντες από τις πυρκαγιές στο Μάτι, Αττικής, ενώ συμμετείχε και στο 1ο Φεστιβάλ της Κοινωνίας των Πολιτών που διοργανώθηκε από τον Δήμο Αθηναίων και το Συν-Αθηνά στις 21-23/4/2023.
Η πρωτοβουλία «Walkabout» έχει ποικίλα αποτελέσματα στο κοινό στο οποίο απευθύνεται. Όσον αφορά τα μέλη της θεατρικής ομάδας οδηγεί στην αποτελεσματική (επαν)ένταξη τους σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Από τα 80 άτομα που έχουν περάσει συνολικά από την ομάδα από την έναρξη το 2017 μέχρι σήμερα, τα 25 συμμετείχαν ενεργά στις παραστάσεις, το 80% εκ των οποίων πλέον εργάζονται και στεγάζονται. Ταυτόχρονα, έχει θετική επίδραση στον ψυχισμό και στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, στην κοινωνικότητα και την εξωστρέφεια. Οι εργαζόμενοι και οι εθελοντές της Equal Society έρχονται σε επαφή με το θέατρο και σε διάδραση με τους ωφελούμενους των δομών του οργανισμού αλλά και με τις ευπαθείς ομάδες γενικά. Όσον αφορά τις ευάλωτες ομάδες γενικά, τους αστέγους, τους απόρους και τα μέλη άλλων ευπαθών ομάδων τους δίνεται η δυνατότητα να έρθουν δωρεάν σε επαφή με πολιτιστικές δραστηριότητες και το θέατρο.
Επιπλέον, επέρχεται ενίσχυση του κοινωνικού συσσιτίου «Ανθρώπων Γεύματα», αφού αντί εισιτηρίου προσφέρονται τρόφιμα για τις ανάγκες της δομής, ενώ ταυτόχρονα δίνεται δημοσιότητα και γίνεται ευρέως γνωστή προσελκύοντας κι άλλες χορηγίες-δωρεές. Υπολογίζεται ότι συνολικά έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 10 τόνοι τρόφιμα από τις παραστάσεις της θεατρικής ομάδας, ενώ 20 εταιρείες και επιχειρήσεις τουλάχιστον έχουν υποστηρίξει χορηγικά τη δραστηριότητα της ομάδας.
Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς και οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της κοινωνικής ένταξης-επανένταξης, κοινωνικοί επιστήμονες και επαγγελματίες ψυχικής υγείας έρχονται σε επαφή με καλές πρακτικές που αφορούν την κοινωνική ένταξη μέσω πολιτιστικών δραστηριοτήτων, βλέπουν τα οφέλη και τα αποτελέσματα. Τέλος, το ευρύ κοινό έρχεται σε επαφή με το θέατρο χωρίς κόστος, ευαισθητοποιείται για κοινωνικά θέματα, ενημερώνεται και έχει τη δυνατότητα προσφέρει. 2.400 άτομα έχουν παρακολουθήσει συνολικά τις παρουσιάσεις της θεατρικής ομάδας αυτά τα χρόνια.
Η θεατρική ομάδα αστέγων συγκεντρώνεται καθημερινά για πρόβες στη δομή κοινωνικού συσσιτίου «Ανθρώπων Γεύματα» στον Κολωνό. Οι παραστάσεις και οι λοιπές παρουσιάσεις γίνονται κατά κύριο λόγο στην Αθήνα, ενώ το 2019 παρουσίασε μία παράσταση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας.
Η Equal Society έχει αναπτύξει σταθερή συνεργασία του Οργανισμού με το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων, καθώς και με άλλους ιδιωτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης σε ευάλωτες ομάδες. Στόχος της συνεργασίας είναι αφενός μεν ο εμπλουτισμός της θεατρικής ομάδας με νέα μέλη και αφετέρου η διάχυση των αποτελεσμάτων της πρωτοβουλίας μέσα από τη συμμετοχή οργανισμών και φορέων στις θεατρικές παραστάσεις που διοργανώνει η Equal Society. Επισημαίνεται ότι κάποιες εκ των παραστάσεων διοργανώθηκαν με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Καταπολέμησης της φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) καθώς και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
Η θεατρική ομάδα αστέγων «Walkabout» λειτουργεί υπό την καθοδήγηση ενός σκηνοθέτη, ο οποίος είναι εργαζόμενος του Οργανισμού. Επιπλέον, στις αρμοδιότητες της ψυχοκοινωνικής υπηρεσίας και των εργαζομένων του συσσιτίου «Ανθρώπων Γεύματα» υπάγεται και η ομάδα καθώς αποτελείται από ωφελούμενους της δομής. Όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι των γραφείων και της δομής κοινωνικού συσσιτίου «Ανθρώπων Γεύματα» της Equal Society στην Αθήνα συμμετέχουν εθελοντικά στη διοργάνωση και την υλοποίηση, αναζητώντας χορηγίες για την κάλυψη των αναγκών της ομάδας, προωθώντας επικοινωνιακά και προβάλλοντας την όλη πρωτοβουλία, συντονίζοντας τις προσκλήσεις και τους καλεσμένους και γενικά καλύπτοντας οποιαδήποτε οργανωτική ανάγκη χρειάζεται.
Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων ενεργοποιείται και μέρος των εθελοντών του Οργανισμού, το οποίο συνδράμει σε διάφορες ανάγκες της διοργάνωσης, από μεταφορές μέχρι μαγνητοσκόπηση και φωτογραφία.
Τα μέλη της ομάδας είναι ωφελούμενοι της κοινωνικής δομής «Ανθρώπων Γεύματα» και συμμετέχουν εθελοντικά στην ομάδα και στις παραστάσεις/παρουσιάσεις/δράσεις. Μάλιστα αξίζει να αναφερθεί ότι, μία από τα μέλη της ομάδας σχεδιάζει εθελοντικά και όλο το γραφιστικό υλικό (αφίσες, φυλλάδια) που απαιτείται.
Μέσα από την υλοποίηση της πρωτοβουλίας «Walkabout» επέρχονται πολλαπλά οφέλη για την Equal Society, όσον αφορά τους ωφελούμενους, τους εργαζόμενους, τους εθελοντές αλλά και τη λειτουργία των κοινωνικών δομών που λειτουργούν σε Αθήνα, Λευκάδα και Κέρκυρα.
Ειδικότερα, ενδυναμώνονται οι ωφελούμενοι - μέλη της θεατρικής ομάδας (το 80% των ατόμων που συμμετείχαν ενεργά στην ομάδα, πλέον εργάζονται και στεγάζονται) και προβάλλεται συνολικά το έργο της Equal Society. Ευαισθητοποιείται το ευρύ κοινό για τα θέματα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, προσελκύοντας έτσι δυνητικούς ωφελούμενους από τις δράσεις και τα προγράμματα μας, όπως και συνεργάτες, χορηγούς και δωρητές για τις ανάγκες λειτουργίας των κοινωνικών δομών (2.400 άτομα έχουν παρακολουθήσει ζωντανά τις παραστάσεις, πάνω από 20.000 έχουν δει τις αναρτήσεις σχετικά με την ομάδα στα επίσημα social media του οργανισμού, 20 εταιρείες και επιχειρήσεις τουλάχιστον έχουν υποστηρίξει χορηγικά την πρωτοβουλία). Επιπλέον, εμπλέκονται ενεργά οι εργαζόμενοι και οι εθελοντές, οι οποίοι μέσα από αυτή τη διαδικασία προσφέρουν και εκπαιδεύονται στην επανένταξη μέσω του πολιτισμού, αποκτώντας χρήσιμη εμπειρία, ενώ δημιουργούνται και νέες θέσεις εργασίας. Τέλος, μέσα από την διάδοση των αποτελεσμάτων της θεατρικής ομάδας σαν καλή πρακτική διαδίδεται το έργο μας σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, οργανισμούς και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο κομμάτι των ευάλωτων ομάδων και της επανένταξης, δημιουργώντας έτσι ένα δίκτυο και πιθανές συνεργασίες.
