Ποταμός Στρυμόνας, πηγή ζωής για το Νομό Σερρών

Γυμνάσιο Κοίμησης Σερρών
Το Γυμνάσιο Κοίμησης βρίσκεται στο Δημοτικό Διαμέρισμα της Κοίμησης,του Δήμου Ηράκλειας στον Νομό Σερρών. Έχει 4 τμήματα με μαθητές από τα Δημοτικά Διαμερίσματα της Κοίμησης του Ποντισμένου και του Λιμνοχωρίου του Δήμου Ηράκλειας Νομού Σερρών.
Αντωνιάδης Κωνσταντίνος
Contact with SchoolΤο "Οικολογικό" Γυμνάσιο Κοίμησης Σερρών και φέτος 2018-2019, εκπόνησε πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με τίτλο «Ποταμός Στρυμόνας, πηγή ζωής για το νομό Σερρών». Συνδέσαμε το πρόγραμμα με το Στόχο 15 ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΤΕΡΙΑ προκειμένου να προωθήσουμε τη βιώσιμη χρήση, του προστατευμένου από την συνθήκη RAMSAR, Οικοσυστήματος της Λίμνης Κερκίνης και του Παρυδάτιου Δάσους της. Να καταπολεμήσουμε την ερημοποίηση που μπορούν να προκαλέσουν οι καταστροφικές πλημμύρες του Στρυμόνα, εντοπίζοντας τις αιτίες των πλημμυρών και λαμβάνοντας κατάλληλα αντιπλημμυρικά μέτρα. Να αναστρέψουμε την υποβάθμιση του εδάφους και της βιοποικιλότητας που μπορεί να επιφέρει ο ευτροφισμός του Στρυμόνα και της Λίμνης Κερκίνης λόγο της αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και ανεξέλεγκτης χρήσης φυτοφαρμάκων. Να ερευνήσουμε πόσο σημαντικά είναι και να προωθήσουμε προς βιώσιμη και αειφόρα χρήση τις παρακάτω δράσεις:
Μέσω διαγνωστικού ερωτηματολογίου (Google form) που αφορούσε το ποταμό Στρυμόνα, εντοπίσαμε και διορθώσαμε την εσφαλμένη γνώση. Παράλληλα, παρουσιάσαμε τα στατιστικά δεδομένα μέσω κυκλικών διαγραμμάτων και ραβδογραμμάτων με χρήση της Στατιστικής.
Διαγράψαμε την πορεία του Στρυμόνα στο πέρασμα του χρόνου διαθεματικά μέσω της μυθολογίας και της Ιστορίας. Ο Ηρακλής, ο Ξέρξης, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Λόφος Καστά, η Αρχαία Αμφίπολη και το λιοντάρι της, η Λίμνη του Αχινού, η αρπαγή της Περσεφόνης, η επικράτηση μας εναντίον των Βουλγάρων στο δεύτερο βαλκανικό πόλεμο και η Ηρωική αντίσταση στο Ρούπελ αποτέλεσαν σταθμούς της χρονικής αναζήτησης μας.
Μελετήσαμε την Γεωμορφολογία όλων των περιοχών που διατρέχει ο ρους του Στρυμόνα, πηγές, κοιλάδες, εκβολές, χρησιμοποιώντας εργαλεία περιήγησης όπως google maps, φωτογραφίες, βίντεο και βιβλιογραφία.
Σταθήκαμε στην λίμνη Κερκίνη και εξετάσαμε τον διττό της ρόλο, αντιπλημμυρικό και αρδευτικό. Ανακαλύψαμε την αντιφατικότητα αυτών, στην αρχή του θέρους, που οδηγούν σε πλημμυρικά φαινόμενα στην πεδιάδα των Σερρών και στο παρυδάτιο δάσος της Κερκίνης, με καταστροφικές συνέπειες. Αναφερθήκαμε στην πλούσια και σπάνια χλωρίδα και πανίδα του ευρύτερου Οικοσυστήματος της Λίμνης Κερκίνης και του ποταμού Στρυμόνα.
Πραγματοποιήσαμε τρείς επισκέψεις σε πεδία μελέτης.
Η πρώτη στο κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Ποροΐων όπου υλοποιήσαμε το πρόγραμμά του, για το ποταμό Στρυμόνα. Μέσω βιωματικών μεθόδων και συγκεκριμένα με χρήση της τεχνικής παιχνίδι ρόλων, μάθαμε τα είδη και τις κραυγές των πτηνών, ενημερωθήκαμε και συζητήσαμε πόσο σημαντικό είναι το οικοσύστημα της λίμνης Κερκίνης. Βαδίσαμε, στον λόγο εποχής, αποξηραμένο πυθμένα της λίμνης στο λιμάνι της Λειβαδιάς. Παρατηρήσαμε πουλιά με κιάλια, επισκεφτήκαμε μονάδα εκτροφής Βουβαλιών και συμπληρώσαμε φύλλα εργασίας.
Η δεύτερη επίσκεψή μας έγινε στο ενυδρείο της Βυρώνειας, όπου ήρθαμε σε οπτική επαφή με μέρος της πλούσιας εντομοπανίδας, ερπετοπανίδας και ιχθυοπανίδας του ποταμού Στρυμόνα και της Λίμνης Κερκίνης. Η αλληλεξάρτηση όλων των παραπάνω ειδών για την επιβίωση την δική τους αλλά και των πτηνών της Λίμνης ήταν το διδακτικό-γνωστικό συμπέρασμα της επίσκεψής μας. Ανηφορίσαμε στην ίδια επίσκεψη στους πρόποδες του Μπέλες, στην Ιερά μονή του τιμίου Προδρόμου, στο Ακριτοχώρι. Η διαθεματική προσέγγιση στο πρόγραμμα μας έχει πλέον, ως συνιστώσες την μοναδική ναοδομία, εφάμιλλή της Αγίας Σοφίας, στο καθολικό της Μονής και την υπέροχη Μακεδονική αρχιτεκτονική στα κελιά των μοναχών. Η θέα του παρυδάτιου δάσους της λίμνης αφ’ υψηλού και οι εκβολές του Στρυμόνα σε αυτήν ήταν μοναδική. Το όρος Κερκίνη που η ονομασία του προέρχεται από την λέξη Κερκίδα, λόγο της όψης του βουνού από την πεδιάδα , επιτελεί το ρόλο του φράκτη στους παγερούς ανέμους του βορρά με αποτέλεσμα να παίζει ιδανικό ρόλο στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος της Λίμνης. Συνέχεια διαθεματικότητας του προγράμματος με επίδειξη από της μοναχές ύφανσης με αργαλειό και παρουσίασης έκθεσης ιαματικών και αρωματικών βοτάνων από το όρος Μπέλες.
Η Τρίτη επίσκεψη έγινε στο Φράγμα στο Λιθότοπο όπου ήρθαμε σε επαφή με το φορέα διαχείρισης της λίμνης Κερκίνης. Ακολούθησε θεωρητική ενημέρωση από τους ιθύνοντες του φορέα και παρατήρηση πτηνών με κιάλια!
Ως περιβαλλοντική ομάδα του Γυμνάσιου Κοίμησης που εκπόνησε το πρόγραμμα ¨Ποταμός Στρυμόνας, πηγή ζωής για το νομό Σερρών ¨ μάθαμε πως ο κύριος λόγος κατασκευής της τεχνητής Λίμνης Κερκίνης ήταν η αντιπλημμυρική προστασία! Μας γεννήθηκε όμως το ερώτημα: Γιατί συνεχίζει να πλημμυρίζει ο Στρυμόνας; Ποιες είναι οι αιτίες των πλημμυρών του ποταμού που οδήγησαν στις καταστροφές την άνοιξη του 2015, σε σημείο που να ξαναεμφανιστεί απο τα λιμνάζοντα νερά η Λίμνη του Αχινού;
Ένας αριθμός μαθητών του Γυμνασίου Κοίμησης έχει σαν τόπο κατοικίας το χωριό Λιμνοχώρι, που βρίσκεται στο ανατολικό ανάχωμα της Λίμνης Κερκίνης και μάλιστα κάτω από την στάθμη της. Έχουνε κατά καιρούς ακούσματα ότι το χωριό τους κινδυνεύει από το σπάσιμο ή την υπερχείλιση ή και το "δάκρυσμα" του αναχώματος! Κατά πόσο κινδυνεύουν, γιατί κινδυνεύουν και ποια μέτρα προστασίας πρέπει να ληφθούν ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος;
Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δόθηκαν σε Ημερίδα που διοργάνωσε το Γυμνάσιο Κοίμησης στο χώρο του Σχολείου στις 4 Απριλίου 2019. Βασικός ομιλητής ήταν ο ΓΕΩΛΟΓΟΣ κύριος Σωτηριάδης Δημήτριος πρώην πρόεδρος του ΓΕΩ.ΤΕ.Ε Ανατολικής Μακεδονίας και νυν αιρετό μέλος του Δ.Σ του. Συμμετείχε ενεργά ο Κύριος Σταμπολίδης Νικόλαος Συντονιστής Αειφορίας του 4ου ΠΕΚΕΣ. Η Γεωλογία υπήρξε αρωγός διαθεματική Συνιστώσα στην εκπόνηση του περιβαλλοντικού μας προγράμματος.
Οι Μαθητές μας παρατηρώντας μια φωτογραφία Πελεκάνου της Κερκίνης τον βρήκαν "θυμωμένο". Ακολούθησε έρευνα ελέγχου αιτιών του θυμού του Πελεκάνου η οποία μας οδήγησε στην ρύπανση της Λίμνης Κερκίνης και του ποταμού Στρυμόνα, από την αλόγιστη χρήση Λιπασμάτων (ευτροφισμός) και την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων. Επειδή ο θυμός μπορεί να οδηγήσει και σε φυγή κάναμε τις προτάσεις μας προκειμένου να επανέλθει η ευτυχία στην όψη των Πελεκάνων της Λίμνης (Μέτρα αντιρρυπαντικής προστασίας).
Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψιν ότι είμαστε ήδη Πρεσβευτές των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης από πέρσι, με την βραβευθείσα καλή πρακτική "Γεωθερμία" προχωρήσαμε σε εξωτερίκευση και διάχυση των πολυποίκιλων δράσεων μας, προκειμένου να κάνουμε ευρύτερα γνωστό την άμεση ανάγκη υλοποίησης των 17 στόχων. Ακολουθήσαμε τους παρακάτω τρόπους διάχυσης:
"Τι Κοίμηση; Αυτή είναι Αφύπνιση όλης της Ελληνικής Περιφέρειας..."
Ήταν το εν κατακλείδι συμπέρασμα δημοσιογράφου της ΕΡΤ3 μετά το "ζωντανό" αφιέρωμα στις Πανελλήνιες Βραβεύσεις του Γυμνασίου Κοίμησης Σερρών, αφού διαπίστωσε ότι οι μαθητές μας, στάθηκαν αντάξιοι των Πανελλήνιων διακρίσεων τους και αντεπεξήλθαν άψογα στην τηλεοπτική συνέντευξη, προβάλλοντας με σοβαρότητα σε όλη την Ελλάδα το σημαντικό έργο του ΠΡΕΣΒΕΥΤΗ ΤΩΝ 17 Στόχων Παγκόσμιας Βιώσιμης Ανάπτυξης που επιτελείται σε ένα ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ Γυμνάσιο!
Για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα η ΕΡΤ3 έκανε ιδιαίτερη τηλεοπτική μνεία στο Γυμνάσιο Κοίμησης Σερρών. Συγκεκριμένα στην εκπομπή "Νέα από τη Περιφέρεια" την Τρίτη 12 Μαρτίου 2019 προβλήθηκε ένα ρεπορτάζ μέσα από τους χώρους εργασίας του Γυμνασίου Κοίμησης στο οποίο οι Μαθητές του προέβαλαν με περισσή άνεση τις δράσεις του Γυμνασίου που οδήγησαν στις δύο Πανελλήνιες βραβεύσεις του. Η πρώτη από τον διαγωνισμό BRAVO-SCHOOLS τον Ιούνιο του 2018 όπου το πρόγραμμα "Γεωθερμία" κρίθηκε ως η καλύτερη εκπαιδευτική προσέγγιση στον τομέα της ενέργειας και η δεύτερη τον Απρίλιο του 2019, όπου το Γυμνάσιο βραβεύεται με την πράσινη Σημαία!
Η λίμνη Κερκίνη και ο ποταμός Στρυμόνας είναι ένα Οικοσύστημα μεγάλης σημασίας τόσο γενικότερα για ολόκληρο τον νομό Σερρών, όσο και ειδικότερα για την περιοχή του Γυμνασίου Κοίμησης μιας και στον ίδιο Δήμο βρίσκεται ένα κομμάτι της λίμνης με παραλίμνια δημοτικά διαμερίσματα και ένα κομμάτι του ποταμού Στρυμόνα. Η ευαισθησία σε περιβαλλοντικά θέματα του Γυμνασίου Κοίμησης είναι ευρέως γνωστή σε Πανελλήνιο επίπεδο όποτε δεν θα μπορούσε να μην ασχοληθεί με τον υγροβιότοπο της λίμνης Κερκίνης και του ποταμού Στρυμόνα μιας και είναι διεθνούς σημασίας που προστατεύεται με τη συνθήκη RAMSAR
Οι συμμετέχοντες μαθητές στο πρόγραμμα έλαβαν τα κατάλληλα εφόδια ώστε να είναι σε θέση να διαμορφώνουν συμπεριφορές, στάσεις και αξίες στην κατεύθυνση της αειφορικής διαχείρισης των υδάτινων φυσικών πόρων καθώς γιατί όχι και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, προσεγγίζοντας τις παρακάτω διαστάσεις:
Το "Οικολογικό" Γυμνάσιο Κοίμησης συνεργάστηκε με τους παρακάτω Φορείς-Θεσμούς-Ιδιώτες
"Τι Κοίμηση; Αυτή είναι Αφύπνιση όλης της Ελληνικής Περιφέρειας..."
Ήταν το εν κατακλείδι συμπέρασμα δημοσιογράφου της ΕΡΤ3 μετά το "ζωντανό" αφιέρωμα στις Πανελλήνιες Βραβεύσεις του Γυμνασίου Κοίμησης Σερρών, αφού διαπίστωσε ότι οι μαθητές μας, στάθηκαν αντάξιοι των Πανελλήνιων διακρίσεων τους και αντεπεξήλθαν άψογα στην τηλεοπτική συνέντευξη, προβάλλοντας με σοβαρότητα σε όλη την Ελλάδα το σημαντικό έργο του ΠΡΕΣΒΕΥΤΗ ΤΩΝ 17 Στόχων Παγκόσμιας Βιώσιμης Ανάπτυξης που επιτελείται σε ένα ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ Γυμνάσιο!