ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΛΗΜΑΤΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Οι μαθητές του Νηπιαγωγείου Κληματιάς και ο 2Π, ο Παγκόσμιος Πολίτης της εκπαιδευτικής βαλίτσας της Action Aid γνωρίζουν βιωματικά τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και γίνονται Πρεσβευτές τους, αναλαμβάνοντας δράση για τη διάδοσή τους μέσα από την αξιοποίηση της εκπαιδευτικής ρομποτικής και της εκπαίδευσης STEAM.
Η ενασχόληση αυτή των μαθητών λειτουργεί ως επέκταση ανάλογων δράσεων που προηγήθηκαν τις προηγούμενες σχολικές χρονιές αποδεικνύοντας έμπρακτα τη βιωσιμότητά τους. Συγκεκριμένα, το Νηπιαγωγείο Κληματιάς έχοντας τιμηθεί ως Αειφόρο Σχολείο από τη σχολική χρονιά 2012-2013, μετέπειτα ως Οικολογικό Σχολείο και με χρυσό βραβείο για την καινοτόμο αξιοποίηση της εκπαιδευτικής ρομποτικής, συνεχίζει με συνέπεια τις φιλοπεριβαλλοντικές του δράσεις και την προσπάθεια κατανόησης και προσέγγισης των στόχων αειφορίας.
Η εφαρμογή του προγράμματος εκτείνεται χρονικά από την έναρξη της σχολικής χρονιάς μέχρι και σήμερα, ενώ αναμένεται να διαρκέσει και κατά την επόμενη σχολική χρονιά, όπως αυτό προκύπτει από το έκδηλο ενδιαφέρον των μαθητών.
Ο «2Π», ο Παγκόσμιος Πολίτης αγαπιέται ιδιαίτερα από τα παιδιά και υιοθετείται ως ενεργό μέλος της ομάδας του σχολείου, συμμετέχοντας καθημερινά στις οργανωμένες και αναδυόμενες δραστηριότητες όλων των μαθησιακών περιοχών του Προγράμματος Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Μάλιστα, αποκτώντας τρίτη ιδιότητα, αυτή του Πρεσβευτή των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης μαζί με τους μαθητές και την εκπαιδευτικό του νηπιαγωγείου, αφού κατανοούν την αναγκαιότητά τους, διαδίδουν το περιεχόμενό τους με την αξιοποίηση καινοτόμων εκπαιδευτικών εργαλείων, όπως η εκπαιδευτική ρομποτική και η εκπαίδευση STEAM.
Βασιζόμενοι στη Θεωρία της Δραστηριότητας και την πεποίθηση ότι η μάθηση είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης επιδιώκεται το «άνοιγμα» του σχολείου στην ευρύτερη κοινότητα και η επέκταση του μαθησιακού περιβάλλοντος έξω από τη σχολική τάξη, με την εφαρμογή τη τυπικής μορφής διδασκαλίας, κατά την οποία το φυσικό, κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον αξιοποιείται ως πρωταρχική πηγή γνώσης.
Κατά τη φάση του σχεδιασμού και της διεξαγωγής της εκπαιδευτικής παρέμβασης εφαρμόζεται έρευνα δράσης και έρευνα πεδίου, ενώ ως μεθοδολογικά εργαλεία αξιοποιούνται η κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση της διδακτικής των φυσικών επιστημών, οι νέες τεχνολογίες/εκπαιδευτική ρομποτική, η μηχανική, οι τέχνες και τα μαθηματικά.
Στο εμπειρικό μέρος, πραγματοποιείται καταιγισμός ιδεών και κατατίθενται μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες προτεινόμενες δραστηριότητες σχετικές με το θέμα από τους μαθητές, την εκπαιδευτικό και σε ορισμένες περιπτώσεις από τους γονείς. Ακολουθεί η εννοιολογική χαρτογράφηση του θέματος με τη χρήση του λογισμικού Kidspiration, στο οποίο συνυπάρχει ο λόγος και η εικόνα, γεγονός που διευκολύνει το πρωτοαναγνωστικό στάδιο των μαθητών. Το εν λόγω ανοιχτού τύπου λογισμικό εμπλουτίζεται κατά τη διαμορφωτική αξιολόγηση και αξιοποιείται επιπλέον στην τελική αποτίμηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτούν οι μαθητές κατά τη διάρκεια υλοποίησης της δράσης.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της μελέτης πεδίου ο 2Π και τα παιδιά γνωρίζουν βιωματικά τα αξιοθέατα της περιοχής τους, καταγράφουν ως «τοπόσημα» (ΚΠΕ Κορδελιού, 2015) τα μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής. Οι γνώσεις που αποκομίζουν, αποτυπώνονται με τη μορφή αυτοσχέδιου χάρτη, ο οποίος μετατρέπεται σε επιτραπέζιο παιχνίδι και τρισδιάστατη μακέτα απεικόνισης, η οποία αξιοποιείται για προγραμματισμό επιδαπέδιων ρομποτικών συστημάτων Bee-bot και επεκτείνεται με τη χρήση εκπαιδευτικού υλικού LegoWeDo2.0. Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα, οι μαθητές δημιουργούν τον πρώτο τους αλγόριθμο και έρχονται σε δημιουργική επαφή με τις βασικές έννοιες του αλγοριθμικού τρόπου σκέψης (computational thinking), αναπτύσσοντας παράλληλα το καλλιτεχνικό τους αισθητήριο και την ικανότητά τους να συνεργάζονται (WRO-Hellas).
Οι δημιουργίες των μαθητών, οι οποίες αλληλοδιαπλέκονται με δράσεις που αφορούν στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και των μαθησιακών περιοχών των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας και των μαθηματικών, παρουσιάζονται από τα ίδια τα παιδιά μεταξύ άλλων σε φοιτητές του Εργαστηρίου Διδακτικής Φυσικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στον πιλοτικό Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής για Νηπιαγωγεία και το Δημοτικό Ραδιόφωνο.
Μελετώντας την αποτελεσματικότητα της εφαρμοσμένης αειφορικής δράσης στο πλαίσιο εκπόνησης διατριβής, αλλά και ως πρεσβεύτρια της εκπαιδευτικής ρομποτικής κρίνεται σκόπιμη η διάχυση και γενίκευση αυτής της πρακτικής .
Για το λόγο αυτό μετά την πιλοτική εφαρμογή και με πρωτοβουλία της συντονίστριας εκπαιδευτικού έργου ΠΕ60 του ΠΕ.Κ.Ε.Σ Ηπείρου πραγματοποιήθηκε επιμορφωτική συνάντηση, στην οποία εκτέθηκαν από την εκπαιδευτικό τα πολλαπλά οφέλη της αειφόρου εκπαίδευσης και της αξιοποίησης της εκπαιδευτικής ρομποτικής και της εκπαίδευσης STEAM.
Ως απόρροια της ενημέρωσης θεωρείται η άμεση συμμετοχή 14 συνολικά παιδαγωγικών ομάδων, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και συμμετείχαν με ενθουσιασμό στην κατασκευή επιδαπέδιων μακετών για τη χρήση ρομποτικών συστημάτων, καθώς αυτή αλληλοδιαπλέκεται με τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης που αφορούν ιδιαίτερα στην Εκπαίδευση, τη Βιώσιμη Πόλη και την Κλιματική Αλλαγή.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η παρουσίαση της εφαρμοσμένης πρακτικής λειτούργησε ενθαρρυντικά, ώστε ο Δήμος Ζίτσας να αναλάβει τον εξοπλισμό όλων νηπιαγωγείων της εμβέλειάς του με επιδαπέδια ρομποτικά συστήματα, αλλά και ο Δήμαρχος και ο Μητροπολίτης Ιωαννιτών να εξασφαλίσουν ρομποτικό εξοπλισμό σε όσα σχολεία εκδήλωσαν ενδιαφέρον συμμετοχής στη δράση.
Σύμφωνα με τη μέχρι τώρα ανάλυση των δεδομένων που συλλέγονται, η ενεργός συμμετοχή των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της ευρύτερης κοινότητας, καθώς και το πλούσιο παραγόμενο υλικό επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της διάδοσης των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της εκπαιδευτικής ρομποτικής και της εκπαίδευσης STEAM.
Συγκεκριμένα, παρατηρείται ότι στο πλαίσιο κατανόησης και διάδοσης των στόχων της αειφόρου εκπαίδευσης καλλιεργείται η ενεργός πολιτειότητα, αισθήματα αλληλεγγύης και υπευθυνότητας τόσο στους μαθητές, όσο και στους εκπαιδευτικούς και το ευρύτερο περιβάλλον.
Υποστηρίζουμε την αξιοποίηση των συμπερασμάτων της εφαρμοσμένης εκπαιδευτικής παρέμβασης και σε μαθητές μεγαλύτερης σχολικής ηλικίας, μετά από την κατάλληλη προσαρμογή του σχεδίου δράσης, με βάση τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών τους.
Επιπρόσθετα, επισημαίνουμε την ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και των μελλοντικών εκπαιδευτικών σε θέματα που αφορούν στην αξιοποίηση της εκπαιδευτικής ρομποτικής, των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής, των τεχνών και των μαθηματικών, αλλά και τη συμπερίληψή τους στα ωρολόγια προγράμματα μαθημάτων.
ΕΝΕΡΓΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018-2019
Τόσο κατά τη διάρκεια υλοποίησης, όσο και στην τελική φάση αποτίμησης της πρακτικής πραγματοποιείται δια ζώσης και ηλεκτρονική διάχυση των δράσεων και των τελικών αποτελεσμάτων από τους ίδιους τους μαθητές σε τοπικό και ευρύτερο επίπεδο.
Αναλυτικότερα, ο 2Π και οι μαθητές του Νηπιαγωγείου διαδίδουν το περιεχόμενο των 17 στόχων και παρουσιάζουν τις δράσεις τους μεταξύ άλλων:
