ΦΟΡΕΙΣ: 17 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Ο οργανισμός «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» στοχεύει στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και επιχειρηματικότητας για τους νέους στον κλάδο της αγροδιατροφής στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία και δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο πλαίσιο του προγράμματος Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων.
Πιστοί στον στόχο του οργανισμού μας να δρούμε ως καταλύτης καινοτομίας του αγροδιατροφικού οικοσυστήματος της Ελλάδας και να υποστηρίζουμε την ενδυνάμωση των νέων και την αναζωογόνηση του κλάδου μέσω στρατηγικών πρωτοβουλιών, σχεδιάσαμε και υλοποιούμε το καινοτόμο πρόγραμμα «Βασιλοτροφία: Αξιοποίηση, διάσωση και βελτίωση γενετικού υλικού μελισσών στη Θεσσαλία». Μέσω του προγράμματος απαντάμε στο όραμα των νέων μελισσοκόμων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για βελτίωση της παραγωγής, ενίσχυση του εισοδήματός τους, αύξηση προστιθέμενης αξίας στο θεσσαλικό μέλι και διαφύλαξη του τοπικού οικοσυστήματος. Επιπλέον, συμβάλλουμε ενεργά στην διάσωση των μελισσοσμηνών και του γενετικού υλικού τους, με στόχο τη διαφύλαξη και συνέχιση της πολύτιμης διαδικασίας της επικονίασης. Εξοικειώνουμε μεγάλο αριθμό μελισσοκόμων με τη διαδικασία της παραγωγής βασιλισσών, με απώτερο στόχο την αύξηση της ποιοτικής παραγωγής και της ανθεκτικότητας των μελισσοσμηνών. Επιπλέον, μέσω της εξειδικευμένης υπηρεσίας εμβολιασμού των μελισσοσμηνών σε τουλάχιστον 1.000 μελισσοκόμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ενισχύουμε τη μελισσοκομία στη βάση της, δημιουργώντας νέες επαγγελματικές προοπτικές για τους ενδιαφερόμενους. Μέσω του προγράμματος αλλάζουμε το μελισσοκομικό γίγνεσθαι στη Θεσσαλία, δίνοντας σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία σε δυναμικούς και ταλαντούχους μελισσοκόμους και βελτιώνοντας σε μαζική κλίμακα το ντόπιο γενετικό υλικό, προστατεύοντας το οικοσύστημα. Πρόκειται για το μαζικότερο πρόγραμμα μεταφοράς τεχνογνωσίας στη βιώσιμη μελισσοκομία, τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά.
Το πρόγραμμα απευθύνεται στο σύνολο των μελισσοκόμων της Θεσσαλίας, καταρτίζει εξειδικευμένους μελισσοκόμους-βασιλοτρόφους και εξασφαλίζει τη βελτιστοποίηση ντόπιου γενετικού υλικού. Στοχεύει στην παροχή υπηρεσίας σε περίπου 1.000 μελισσοκόμους σε όλη την Περιφέρεια Θεσσαλίας, καθιστώντας το, το μεγαλύτερο πρόγραμμα ανάπτυξης μελισσοκομίας τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά.
Στην Α’ Φάση επιλέχθηκαν 21 νέοι και νέες στη Θεσσαλία, με εμπειρία μελισσοκομικής πρακτικής, οι οποίοι θα αναλάβουν να επικοινωνήσουν με άλλους μελισσοκόμους και να τους μεταφέρουν σημαντικές γνώσεις γύρω από θέματα τεχνικών βασιλοτροφίας (μεθοδολογία Train the Τrainer). Στη Β΄ Φάση οι εξειδικευμένοι πλέον μελισσοκόμοι-βασιλοτρόφοι του προγράμματος αμείβονται, ώστε να προχωρήσουν στην οργάνωση ομαδικών βασιλοτροφιών σε μελίσσια της περιοχής ευθύνης τους ανά Νομό, με στόχο να παρέχουν αυτή την υπηρεσία σε τουλάχιστον 1.000 μελισσοκόμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας (15.000-25.000 βασιλικά κελιά). Τα νέα, ορθής εκτροφής βασιλικά κελιά που προκύπτουν, τα διαχειρίζονται οι ίδιοι οι μελισσοκόμοι προς όφελός τους χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
Το άμεσο κοινό, επομένως, είναι το σύνολο των μελισσοκόμων των τεσσάρων νομών της Θεσσαλίας που υποστηρίζουμε και ενδυναμώνουμε. Το έμμεσο κοινό είναι ο ελληνικός κλάδος της μελισσοκομίας που αναζωογονείται μέσω αυτής της στρατηγικής πρωτοβουλίας και ως αποτέλεσμα το ευρύτερο αγροδιατροφικό επιχειρηματικό περιβάλλον της Ελλάδας.
Το πρόγραμμα υλοποιείται από τις 21 Φεβρουαρίου του 2022 έως το Σεπτέμβριο του 2022 και έχει χρονική διάρκεια 7 μήνες.
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας δραστηριοποιούνται περίπου 6.000 μελισσοκόμοι με περίπου 300.000 κυψέλες, καθιστώντας την μία από τις σημαντικότερες μελισσοκομικές ζώνες της χώρας. Η κλιματική αλλαγή, η απομόνωση, η έλλειψη εξειδικευμένης εκπαίδευσης και συνεργειών μεταξύ των αρμοδίων φορέων αυτοργάνωσης και συνεργατικότητας αποτελούν μία μεγάλη πρόκληση για τη βιωσιμότητα της μελισσοκομικής δραστηριότητας.
Επιπλέον, λόγω του σημαντικού μεγέθους της αγροτικής παραγωγής της Περιφέρειας Θεσσαλίας ο ρόλος των μελισσοσμηνών γίνεται ακόμα κρισιμότερος για τη διαφύλαξη της επιτυχούς επικονίασης, η οποία συνδέεται άμεσα με την παραγωγή, το εισόδημα των αγροτικών πληθυσμών και την επισιτιστική ασφάλεια.
Για τους παραπάνω λόγους επιλέξαμε τη Θεσσαλία για να υλοποιήσουμε το πρώτο, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο καινοτόμο πρόγραμμα ανάπτυξης βιώσιμης μελισσοκομίας, που οδηγεί στη δημιουργία ελληνικού γένους βασιλισσών μελισσών. Αποτελεί τη σύγχρονη λύση αναπαραγωγής μελισσιών και, ταυτόχρονα, απαντά σε αυτές τις προκλήσεις. Η καινοτομία συνίσταται στην κατάρτιση εξειδικευμένων μελισσοκόμων-βασιλοτρόφων και στη μαζική υλοποίηση εμβολιασμών βασιλικών κελιών από αυτούς. Επιπλέον, η ομάδα των εκπαιδευμένων μελισσοκόμων-βασιλοτρόφων θα εκπαιδεύσει βιωματικά τουλάχιστον 1.000 μελισσοκόμους της Θεσσαλίας που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, αναφορικά με τη διάσωση, αξιοποίηση και βελτίωση του υπάρχοντος γενετικού υλικού των μελισσών και την υποστήριξη των συμμετεχόντων στα επόμενα επαγγελματικά τους βήματα.
Η δράση αυτή έχει πολλαπλούς στόχους:
Στην Α’ Φάση, 21 νέοι μελισσοκόμοι της Θεσσαλίας επιλέχτηκαν από ένα σύνολο άνω των 120 αιτήσεων και εκπαιδεύτηκαν πλήρως σε εξειδικευμένες θεματικές, τεχνικών βασιλοτροφίας, και γενικότερα ορθών μελισσοκομικών πρακτικών. Επίσης, αντάλλαξαν απόψεις σε γενικότερα θέματα μελισσοκομικών χειρισμών, αντιμετώπισης ασθενειών, νομοθετικού πλαισίου και κανόνων ορθής μελισσοκομικής πρακτικής.
Με την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης, η οποία σηματοδότησε την έναρξη της Β’ Φάσης: 8 βασιλοτρόφοι εκπαιδευτές (2 ανά περιφερειακή ενότητα) θα προχωρήσουν στην οργάνωση ομαδικών βασιλοτροφιών σε μελίσσια της περιοχής ευθύνης τους. Η δράση τους αυτή θα περιλαμβάνει επικοινωνία και οργάνωση τουλάχιστον 1.000 μελισσοκόμων της περιοχής. Όσοι αιτηθούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα έχουν τη δυνατότητα επίδειξης και υλοποίησης εμβολιασμών βασιλικών κελιών για την παραγωγή ποιοτικών βασιλισσών, επιλεγμένου γενετικού υλικού. Οι αμοιβές των εμβολιαστών και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν καλύπτονται από το πρόγραμμα. Στο τέλος της μελισσοκομικής χρονιάς θα συλλεχθεί και αξιολογηθεί το υλικό ανατροφοδότησης για την αποτύπωση της εμπειρίας και της κατάστασης που διαμορφώθηκε στην κοινότητα από τη δράση.
Οι εκπαιδευόμενοι παίρνουν μέρος σε επιδείξεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια, μαθήματα και εκπαιδευτικές επισκέψεις, ενώ παράλληλα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με ένα δυναμικό δίκτυο επιστημόνων και ειδικών του αγροδιατροφικού κλάδου εντός και εκτός Ελλάδος.
Τέλος, το πρόγραμμα ενισχύει την καινοτομία σε έναν σχετικά παραδοσιακό κλάδο και δημιουργεί ευκαιρίες για υλοποίηση πρωτοποριακών δράσεων. Χαρακτηριστικά, ο Επίκουρος Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γεώργιος Γκόρας, επεσήμανε ότι: «Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στη βάση της μελισσοκομίας, ενώ για πρώτη ίσως φορά θα πραγματοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα μαζικοί εμβολιασμοί καλού γενετικού υλικού σε μεγάλο αριθμό μελισσοκόμων».
Το καινοτόμο πρόγραμμα της Βασιλοτροφίας, εστιασμένο σε βιώσιμες πρακτικές στην πρωτογενή παραγωγή, εφαρμόζεται πιλοτικά στην περιοχή της Θεσσαλίας, με στόχο να αναπαραχθεί στο μέλλον και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, καθώς τα ήδη ορατά αποτελέσματά του διασφαλίζουν τα μελλοντικά οφέλη αυτής της καλής πρακτικής.
Ενδεικτικά, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα την Πέμπτη 17 Μαρτίου 2022 για τη λήξη της Α’ Φάσης του προγράμματος, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, κ. Κωνσταντίνος Αγοραστός, ανέφερε: «Είναι ένα πρόγραμμα με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα, που συμβάλλει στη βελτίωση της παραγωγής, δίνει προστιθέμενη αξία στο ποιοτικό θεσσαλικό μέλι και ενισχύει το εισόδημα των μελισσοκόμων.»
Η συγκεκριμένη δράση εντάσσεται στον άξονα ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού στον πρωτογενή τομέα που υλοποιεί ο οργανισμός «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά», σε 21 περιοχές και 7 Περιφέρειες της Ελλάδας.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σχεδιάστηκε και υλοποιείται υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Εργαστηρίου Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής τον Επίκουρο Καθηγητή κ. Γεώργιο Γκόρα και του μελισσοκόμου κ. Αλέξανδρου Γκουσιάρη. To πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από τον οργανισμό «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» μέσω της ιδρυτικής δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και την Περιφέρεια Θεσσαλίας
Στη «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» δημιουργούμε ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρηματικότητας για τους νέους στην Ελλάδα και στηρίζουμε την ανάπτυξη του αγροδιατροφικού κλάδου. Χτίζουμε δεξιότητες σχετικές με την αγροδιατροφή, διευρύνουμε συμβουλευτικά δίκτυα, καλλιεργούμε την καινοτομία, υποστηρίζουμε την επιχειρηματικότητα και ενισχύουμε τη συνεργασία και το διάλογο. Ένας από τους βασικούς στόχους μας είναι η ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού όσων ασχολούνται με τον αγροδιατροφικό τομέα στην Ελλάδα. Με γνώμονα την εξειδικευμένη γνώση και στόχο την ανάδειξη του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα σε κινητήριο δύναμη της ελληνικής οικονομίας, παρέχουμε στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης, συμβουλευτικής και επιχειρηματικής υποστήριξης σε νέους αγρότες και επιχειρηματίες.
Το πρόγραμμα της Βασιλοτροφίας ενσωματώνει στην πράξη το όραμα του οργανισμού μας, καθώς περιλαμβάνει βιωματική εκπαίδευση, επιστημονική συμβουλευτική, επιχειρηματική καθοδήγηση, mentoring και αφορά όλες τις φάσεις ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα και συγκεκριμένα στη μελισσοκομία. Παράλληλα, αναπτύσσει ένα δίκτυο συνεργειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώνοντας την επιστημονική κοινότητα, το πεδίο δράσης και τους Θεσμικούς φορείς. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτελεί έναν πιλότο με δυνατότητες αναπαραγωγής και εφαρμογής σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδος και μία εξαιρετική καλή πρακτική με οφέλη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει με καινοτόμες πρακτικές την καθημερινότητα των μελισσοκόμων της Θεσσαλίας.
