 |
 |
Stop disasters! Διαδικτυακό παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας των Ηνωμένων εθνών. Σενάριο πλημμύρες καθώς ο Δομοκός όπου βρίσκεται το Σχολείο πρόσφατα πλήγηκε από πλημμύρες στη κακοκαιρία "Daniel".
Οι μαθητές/ριες κυρίως με τη μέθοδο του gamification (αμιγώς Μαθητοκεντρική – Ομαδοσυνεργατική, Διαθεματική - Διεπιστημονική) καλούνται να παίξουν το διαδικτυακό παιχνίδι "Stop disasters!" και:
Να κατανοήσουν τι είναι η κλιματική αλλαγή, ότι συνδέεται άμεσα με την υγεία του πληθυσμού και να αναγνωρίσουν τα φαινόμενα και τις επιπτώσεις στον πλανήτη.
Να διαπιστώσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής οικονομικό κοινωνικό επίπεδο
Να ενημερωθούν για τις αποφάσεις για το κλίμα στην παγκόσμια συνδιάσκεψη για το κλίμα
Η χρήση αποτελεσματικών στρατηγικών, όπως παρατήρηση, ανάλυση και εμβάθυνση στη διαδικασία της μάθησης
Να διαχωρίζουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από τις Συμβατικές και να αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εναλλακτικών μορφών της ενέργειας
Να ευαισθητοποιηθούν περιβαλλοντικά
Σεβασμός στη φύση και των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και η κατανόηση διατήρησης και προστασίας της
Αντίληψη της έννοιας Αειφορία: η φύση παρέχεται σε όλους στον ίδιο βαθμό – όλοι έχουμε την ίδια ευθύνη απέναντί της, έτσι ώστε να παρέχεται στον ίδιο βαθμό και σε άλλα άτομα στο μέλλον
Αναφορά και συζήτηση σχετικά με τους 17 στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης
Η Αξιοποίηση εκπαιδευτικών λογισμικών και υπηρεσιών των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ)
Το διαδικτυακό παιχνίδι "Stop Disasters!" απευθύνεται κυρίως σε μαθητές λυκείου, καθώς παρέχει εκπαιδευτικό περιεχόμενο για φυσικές καταστροφές, τη διαχείριση κινδύνων και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, η διάχυσή του μπορεί να επεκταθεί σε όλες τις ηλικίες μέσω διαφόρων εκπαιδευτικών και ενημερωτικών δράσεων.
Κοινό στο οποίο απευθύνεται
Μαθητές Λυκείου (κύρια ομάδα-στόχος)
Έχουν τη γνωστική ικανότητα να κατανοήσουν πολύπλοκες περιβαλλοντικές έννοιες.
Το παιχνίδι μπορεί να ενταχθεί σε μαθήματα Γεωγραφίας, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Βιολογίας ή Πολιτικής Προστασίας.
Προάγει την ομαδική εργασία και τη λήψη αποφάσεων, χρήσιμες δεξιότητες για τους μαθητές.
Μαθητές Γυμνασίου
Μέσα από το παιχνίδι μπορούν να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για την πρόληψη καταστροφών.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο βιωματικής μάθησης στην τάξη.
Ενήλικες και Κοινότητες
Γονείς, εκπαιδευτικοί, τοπικές αρχές και πολίτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το παιχνίδι για να κατανοήσουν καλύτερα τη σημασία της πρόληψης και της προετοιμασίας για φυσικές καταστροφές.
Δράσεις ενημέρωσης και βιωματικά εργαστήρια μπορούν να διαδώσουν τη χρήση του παιχνιδιού σε ένα ευρύτερο κοινό.
Μικρότερα Παιδιά
Με την κατάλληλη καθοδήγηση από εκπαιδευτικούς ή γονείς, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν πρώιμη περιβαλλοντική συνείδηση.
Διάχυση σε όλες τις ηλικίες
Η σταδιακή διάχυση του "Stop Disasters!" σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες μπορεί να ενισχύσει τη συλλογική ευαισθητοποίηση και δράση για την προστασία από φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή.
Η χρονική διάρκεια του προγράμματος ήταν 6 μήνες. Ωστόσο τα αποτελέσματα και οι ιδέες εφαρμόζονται συνεχώς.
Δημιουργία ομάδας – ενημέρωση για το διαδικτυακό παιχνίδι Stop disasters! και τα σενάρια που θα μελετηθούν- ευαισθητοποίηση στο θέμα της κλιματικής αλλαγής -Γνωριμία - Συμβόλαιο της ομάδας. Καθορισμός σκοπού και στόχων – εντοπισμός ενοτήτων – χωρισμός σε υποομάδες. Καθορισμός δράσεων του προγράμματος –ενημέρωση για την κλιματική αλλαγή, απόψεις μαθητών, συγκέντρωση πληροφοριών. 1η περίπτωση καταστροφής(πλημμύρα) - Ανάθεση δραστηριοτήτων στις ομάδες -Άντληση πληροφοριών από το διαδίκτυο, Καταγραφή των συμπερασμάτων και των ενεργειών. Σύνθεση εργασίας Αποτίμηση Δράσεων, Παρουσίαση του προγράμματος στο σχολείο.
• Σύγκριση ατομικών και ομαδικών αποτελεσμάτων της έρευνας.
• Σύνταξη έκθεσης με τα αποτελέσματα κάθε ομάδας.
• Συγγραφή συνολικής κοινής έκθεσης όλων των μαθητών.
• Καταγραφή των αποτελεσμάτων με τη βοήθεια Η/Υ.
Παρουσίαση του προγράμματος στο σχολείο, στην τοπική κοινωνία, στο αρμόδιο τμήμα του Δήμου, σε εκδήλωση για τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Φθιώτιδας.
Καινοτομία περιβαλλοντικού προγράμματος με τη μέθοδο του Gamification
Η ενσωμάτωση της μεθόδου Gamification σε ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση για την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση των συμμετεχόντων. Το Gamification χρησιμοποιεί στοιχεία παιχνιδιών (όπως προκλήσεις, ανταμοιβές, πίνακες κατάταξης) για να ενισχύσει την αφοσίωση και τη διάδραση, καθιστώντας τη μάθηση πιο ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική.
Καινοτόμα στοιχεία του προγράμματος
Εκπαιδευτικό Διαδικτυακό Παιχνίδι ("Stop Disasters!") καινοτομία:
Οι συμμετέχοντες ανέλαβαν ρόλους διαχειριστών κρίσεων και κλήθηκαν να εφαρμόσουν στρατηγικές πρόληψης φυσικών καταστροφών.
Προσομοίωση ρεαλιστικών καταστάσεων, που τους βοηθά να κατανοήσουν τον αντίκτυπο των αποφάσεών τους στο περιβάλλον και στις κοινότητες.
Αποστολές και Προκλήσεις
Οι μαθητές και οι συμμετέχοντες ανέλαβαν αποστολές σχετικές με την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος.
Π.χ. “Μείωσε το αποτύπωμα άνθρακα του σχολείου σου”, “Φύτεψε δέντρα στην κοινότητά σου”, “Δημιούργησε ένα σχέδιο δράσης για την πρόληψη πλημμυρών”.
Κάθε αποστολή δίνει πόντους και επιβραβεύσεις.
Σύστημα Επιβράβευσης (Badges & Leaderboard)
Οι συμμετέχοντες κερδίζουν ψηφιακά μετάλλια και πόντους για κάθε επιτυχημένη δράση.
Υπάρχει πίνακας κατάταξης, που ενθαρρύνει τη φιλική ανταγωνιστικότητα μεταξύ των ομάδων/σχολείων.
Όσοι συγκεντρώνουν υψηλή βαθμολογία μπορούν να λάβουν έπαινο ή συμμετοχή σε περιβαλλοντικές δράσεις.
Διαδραστικά Εργαστήρια και Escape Rooms
Δημιουργία περιβαλλοντικών escape rooms όπου οι μαθητές λύνουν γρίφους βασισμένους σε περιβαλλοντικά προβλήματα (π.χ. σχέδιο αντιμετώπισης μιας περιβαλλοντικής κρίσης στη περίπτωση του ΓΕΛ Δομοκού - Πλημμύρα).
Τα εργαστήρια περιλαμβάνουν πρακτικές δραστηριότητες και αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων.
Οφέλη της μεθόδου Gamification στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα
✔ Αυξημένη Ενεργή Συμμετοχή: Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και όχι μόνο μέσω θεωρίας.
✔ Βιωματική Εκπαίδευση: Η προσομοίωση πραγματικών καταστάσεων ενισχύει την κατανόηση και τη λήψη αποφάσεων.
✔ Ανάπτυξη Κριτικής Σκέψης & Συνεργασίας: Οι μαθητές μαθαίνουν να διαχειρίζονται προβλήματα και να συνεργάζονται για λύσεις.
✔ Διαρκής Κίνητρο & Ενθάρρυνση: Τα συστήματα επιβράβευσης κρατούν τους συμμετέχοντες αφοσιωμένους.
Αυτό το καινοτόμο πρόγραμμα μετατρέπει την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε μια δυναμική και διαδραστική εμπειρία, προωθώντας την οικολογική συνείδηση με έναν διασκεδαστικό και πρακτικό τρόπο.
Στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού προγράμματος που αξιοποιεί τη μέθοδο Gamification, πραγματοποιήθηκε συνεργασία με τον Δήμο Δομοκού, με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και τη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης σε μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
Παροχή Υλικών & Υποστήριξη
Ο Δήμος παρείχε εκπαιδευτικό υλικό για τη διαχείριση φυσικών καταστροφών και την προστασία του περιβάλλοντος.
Χορηγήθηκαν φυλλάδια, αφίσες και ενημερωτικά έντυπα σχετικά με την πρόληψη και την ετοιμότητα απέναντι σε φυσικές καταστροφές (πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμούς).
Ενημέρωση από το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας
Το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ενημέρωσε τους μαθητές.
Δόθηκαν οδηγίες και πρακτικά μέτρα για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, εστιάζοντας στη σχέση της κλιματικής αλλαγής με την αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με ειδικούς και να εφαρμόσουν γνώσεις στο παιχνίδι "Stop Disasters!", αναπτύσσοντας δεξιότητες στρατηγικής διαχείρισης κινδύνων.
Περιβαλλοντικές Δράσεις και Συνεργασία με τις Άλλες Βαθμίδες Εκπαίδευσης
Η συνεργασία με τις διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης του Δήμου Δομοκού περιλάμβανε:
1. Παρουσίαση -σεμινάριο για το περιβάλλον
Οι μαθητές του λυκείου ανέλαβαν ρόλο "μέντορα" για τους μικρότερους μαθητές γυμνασίου και δημοτικού, εξηγώντας τους βασικές έννοιες περιβαλλοντικής προστασίας από τις πλημμύρες.
2. Καλλωπιστικά φυτά και καθαρισμοί περιοχών
Οργανώθηκαν φυτεύσεις καλλωπιστικών φυτών σε κοινόχρηστους χώρους του σχολείου.
Πραγματοποιήθηκαν εκστρατείες καθαρισμού του λόφου πάνω από τα σχολεία.
Οι μαθητές έμαθαν πώς η αναδάσωση και η σωστή διαχείριση απορριμμάτων μειώνουν τον κίνδυνο φυσικών καταστροφών.
Αποτελέσματα και Οφέλη της Συνεργασίας
✅ Ενίσχυση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς: Οι μαθητές ανέπτυξαν υπευθυνότητα και κατανόησαν τη σημασία της πρόληψης των φυσικών καταστροφών.
✅ Διαγενεακή μάθηση: Η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών βαθμίδων εκπαίδευσης προώθησε την ομαδικότητα και τη μετάδοση γνώσεων από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους.
✅ Ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας: Ο Δήμος, μέσω της Πολιτικής Προστασίας, συνέβαλε στην ενημέρωση και την πρακτική εφαρμογή μέτρων βιώσιμης ανάπτυξης.
✅ Βιωματική εκπαίδευση μέσω gamification: Οι μαθητές έμαθαν παίζοντας, εφαρμόζοντας τις γνώσεις τους τόσο στο παιχνίδι "Stop Disasters!" όσο και στις πραγματικές δράσεις.
Η συνεργασία αυτή αποτέλεσε ένα παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής του gamification στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας νέας γενιάς ενεργών πολιτών με οικολογική συνείδηση.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, όλοι όσοι συμμετείχαν θεωρήθηκαν εθελοντές, ανεξαρτήτως του ρόλου τους. Αυτό περιλαμβάνει:
Μαθητές/Μαθήτριες:
Συμμετείχαν ενεργά σε δραστηριότητες όπως η παρακολούθηση και συμμετοχή στο παιχνίδι "Stop Disasters!", καθώς και σε περιβαλλοντικές δράσεις (π.χ. φυτεύσεις καλλωπιστικών φυτών, καθαρισμοί περιοχών, παρουσιάσεις). Η συμμετοχή τους συνέβαλε στην ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης και ενεργούς στάσης απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος.
Εκπαιδευτικοί:
Λειτουργώντας ως μέντορες και υποστηρικτές, οι εκπαιδευτικοί βοήθησαν στην καθοδήγηση των μαθητών, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία και τη συμμετοχή. Μέσω της εμπειρίας τους, συνέβαλαν στην πρακτική εφαρμογή των γνώσεων που αποκόμισαν στο πλαίσιο του παιχνιδιού και των δραστηριοτήτων.
Ο Δήμος Δομοκού:
Ο Δήμος, μαζί με το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας, παρείχε υλικοτεχνική υποστήριξη και ενημέρωση. Η ενεργή συμμετοχή του Δήμου όχι μόνο ενίσχυσε το πρόγραμμα αλλά και μετέφερε ένα ισχυρό μήνυμα δέσμευσης για την τοπική κοινότητα, ενισχύοντας την ιδέα της συλλογικής δράσης για την πρόληψη φυσικών καταστροφών και την προστασία του περιβάλλοντος.
Συνολικά, η συμμετοχή όλων των παραπάνω μερών, ως εθελοντές, δημιούργησε μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα συνεργασίας. Η αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών, εκπαιδευτικών και τοπικών φορέων, όπως ο Δήμος Δομοκού, συνέβαλε στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς και της ευαισθητοποίησης για θέματα κλιματικής αλλαγής και φυσικών καταστροφών μέσω της καινοτόμου μεθόδου του gamification.
Οι δραστηριότητες του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν σε διάφορους χώρους, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη συμμετοχή και βιωματική εμπειρία των μαθητών.
Σχολείο – Αίθουσες Διδασκαλίας
Οι μαθητές παρακολούθησαν εισαγωγικά μαθήματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τις φυσικές καταστροφές και τη σημασία της πρόληψης.
Εργαστήριο Πληροφορικής
Οι μαθητές έπαιξαν το διαδικτυακό παιχνίδι "Stop Disasters!", εφαρμόζοντας γνώσεις διαχείρισης κινδύνων και στρατηγικού σχεδιασμού.
Χρησιμοποιήθηκαν ψηφιακά εργαλεία για την καταγραφή και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών δράσεων του προγράμματος.
Σχολικό Περιβάλλον – Αυλή & Εξωτερικοί Χώροι
Πραγματοποιήθηκαν φυτεύσεις καλλωπιστικών φυτών και δράσεις καθαρισμού στον χώρο του σχολείου και του λόφου πάνω από το σχολείο
Στήθηκαν κάδοι ανακύκλωσης για τη συλλογή χαρτιού, πλαστικού και τηγανελαίου.
Οργανώθηκαν ομαδικά περιβαλλοντικά παιχνίδια και δραστηριότητες, ενισχύοντας τη συνεργασία και τη βιωματική μάθηση.
Η πολυμορφία των χώρων δράσης συνέβαλε στη διαφορετική προσέγγιση της μάθησης, από τη θεωρία στην πράξη, και επέτρεψε τη μεγαλύτερη εμπλοκή των μαθητών σε όλες τις φάσεις του προγράμματος.
Η υλοποίηση του περιβαλλοντικού προγράμματος με τη μέθοδο του gamification και τη χρήση του παιχνιδιού "Stop Disasters!" είχε σημαντικά αποτελέσματα τόσο στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μαθητών και εκπαιδευτικών όσο και στη γενικότερη περιβαλλοντική συμπεριφορά της σχολικής κοινότητας.
1. Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση Μαθητών & Εκπαιδευτικών
✅ Αυξημένη γνώση & κατανόηση των φυσικών καταστροφών
Οι μαθητές που συμμετείχαν δήλωσαν ότι έμαθαν περισσότερα για τη διαχείριση κινδύνων και την πρόληψη καταστροφών.
Ενώ ανέφεραν ότι το παιχνίδι τους βοήθησε να κατανοήσουν πώς οι αποφάσεις τους επηρεάζουν το περιβάλλον και ότι ήταν μια διασκεδαστική ενασχόληση.
✅ Ενεργός συμμετοχή εκπαιδευτικών
19 εκπαιδευτικοί του σχολείου συμμετείχαν ως συντονιστές και μέντορες στο πρόγραμμα έστω σεμία δράση ενώ 3 εκπαιδευτικοί είχαν το καθοδηγητικό ρόλο..
✅ Ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης στους μαθητές
Οι μαθητές ανέφεραν ότι μετά τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα άλλαξε η καθημερινή τους συμπεριφορά προς το περιβάλλον (π.χ. λιγότερη σπατάλη νερού και ενέργειας, αύξηση ανακύκλωσης).
Το 60% των μαθητών δήλωσαν ότι ενημέρωσαν και τις οικογένειές τους για όσα έμαθαν, διαδίδοντας το μήνυμα της βιώσιμης ανάπτυξης.
2. Διάχυση των Αποτελεσμάτων
Παρουσιάσεις & ενημερώσεις
Τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσιάστηκαν σε σχολικές εκδηλώσεις και σε συνάντηση του Δήμου Δομοκού με μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.
Δημιουργήθηκε ψηφιακό ενημερωτικό υλικό, το οποίο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του σχολείου για την προώθηση της δράσης και παρουσιαστηκε σε εκδήλωση για τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Φθιώτιδας.
3. Συμπεράσματα & Επίδραση στην Τοπική Κοινωνία
✅ Αύξηση της περιβαλλοντικής συνείδησης τόσο σε μαθητές όσο και σε εκπαιδευτικούς.
✅ Εφαρμογή πρακτικών δράσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση απορριμμάτων.
✅ Ενίσχυση της συνεργασίας με τον Δήμο Δομοκού, ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντικές πρωτοβουλίες.
✅ Μετρήσιμα αποτελέσματα που δείχνουν πως η εκπαίδευση μέσω gamification μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στη συμπεριφορά των μαθητών.
Μείωση Σκουπιδιών & Οικονομικά Οφέλη από Ανακύκλωση
Μείωση απορριμμάτων στο σχολείο
Καταγράφηκε μείωση των απορριμμάτων κατά 40% μέσα σε διάστημα 4 μηνών.
Εφαρμόστηκε σύστημα διαχωρισμού απορριμμάτων στους χώρους του σχολείου.
♻ Έσοδα από την Ανακύκλωση & τη Διάθεση Τηγανελαίου
Ανακυκλώθηκαν πάνω από 2 τόνους χαρτιού και πλαστικού από μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Συγκεντρώθηκαν 80 λίτρα χρησιμοποιημένου τηγανέλαιου, που δόθηκαν για ανακύκλωση.
Τα συνολικά έσοδα από την ανακύκλωση και τη διάθεση τηγανελαίου ανήλθαν σε 50€, και 2 κούτες χαρτί φωτοτυπικού, τα οποία επενδύθηκαν σε νέα περιβαλλοντικά έργα (π.χ. αγορά φυτών για το σχολείο).