ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ

Ο κύριος στόχος του προγράμματος Social Plate είναι η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσω της αξιοποίησης περισσευούμενων τροφίμων και της υποστήριξης κοινωνικών επιχειρήσεων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Το πρόγραμμα στοχεύει επίσης στην ενίσχυση της απασχόλησης για μακροχρόνια ανέργους και στη μείωση της σπατάλης τροφίμων, ενώ παράλληλα αποτελεί έναν μηχανισμό πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε:

· Κοινωνικές επιχειρήσεις και οργανισμούς: ΜΚΟ, κοινωνικά παντοπωλεία, εκκλησιαστικές κουζίνες, συλλογικότητες που παρέχουν βοήθεια σε ευάλωτες ομάδες.

· Επιχειρήσεις τροφίμων και λαϊκές αγορές: Προμηθευτές που διαθέτουν μη εμπορεύσιμα, αλλά ασφαλή προς κατανάλωση τρόφιμα.

· Εθελοντές και πολίτες: Άτομα που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε δράσεις διάσωσης τροφίμων και διανομής σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Το έργο ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2018, στο πλαίσιο του προγράμματος INTERREG, και διήρκησε έως το τέλος του 2019. Η Κ.Α.Θ. Α.Ε. έκτοτε ως συνδικαιούχος του έργου LIFE-IP CEI Greece συνεχίζει έως και σήμερα το έργο με τίτλο Δράσεις επίδειξης για την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων τροφίμων και περισσευμάτων που συντονίζεται από το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Η Κ.Α.Θ. Α.Ε. τον Απρίλιο του 2018 ξεκίνησε τη δράση διάσωσης τροφής μέσω του προγράμματος INTERREG V-A Ελλάδα – Βουλγαρία 2014-2020 παραλαμβάνοντας τα μη εμπορεύσιμα φρούτα και λαχανικά των εμπόρων της Κ.Α.Θ. και έπειτα από διαλογή των βρώσιμων προϊόντων, προσφέροντάς τα σε φορείς της Περιφέρειας που σκοπός τους είναι ο επισιτισμός ευπαθών ομάδων.

Η πρωτοβουλία συντονίζεται από την Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ) και στοχεύει στη διάσωση και αξιοποίηση περισσευούμενων τροφίμων από αγορές και παραγωγούς. Τα τρόφιμα αυτά συλλέγονται, ελέγχονται για την καταλληλότητά τους και, με τη βοήθεια εθελοντών, διανέμονται σε κοινωνικούς φορείς που τα προσφέρουν σε άτομα σε ανάγκη. Το πρόγραμμα ενισχύει την κοινωνική αλληλεγγύη, μειώνει τη σπατάλη τροφίμων και συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη.

Ως απάντηση στην ανάγκη ανάπτυξης ισχυρών και αξιόπιστων μηχανισμών για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και την υποστήριξη ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, η Κ.Α.Θ. Α.Ε. έχει ήδη δημιουργήσει συστήματα για τη συλλογή, τη διαλογή και τη διανομή βρώσιμων αλλά μη εμπορεύσιμων φρέσκων φρούτων και λαχανικών σε τοπικό επίπεδο, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Μάλιστα, η Κ.Α.Θ. Α.Ε. έχει ήδη αναπτύξει δράσεις και συνεργασίες με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα με τις δομές του Κοινωνικού Παντοπωλείου, του συσσιτίου, των δομών αστέγων, καθώς και με το πρόγραμμα υποδοχής προσφύγων.

Για το σκοπό αυτό, η συμμετοχή της Κ.Α.Θ. Α.Ε. στο έργο αφορά στην υλοποίηση δράσεων επίδειξης για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• συλλογή απούλητων τροφίμων από την Κεντρική Αγορά ή από συνεργαζόμενους φορείς (εμπόρους, αγρότες).
• διαλογή και προσωρινή αποθήκευση.
• λειτουργία του συστήματος αναδιανομής τροφίμων.
• δικτύωση με τοπικούς κοινωφελείς οργανισμούς και
• συστηματική παρακολούθηση όλων των παραπάνω δραστηριοτήτων μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών (π.χ. κωδικοί QR, εφαρμογή smartphone, βάση δεδομένων).

Η πρωτοβουλία Social Plate της Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ Α.Ε.) υλοποιείται σε συνεργασία με:

• Δήμο Θεσσαλονίκης, μέσω των κοινωνικών του δομών (Κοινωνικό Παντοπωλείο, συσσίτια, δομές αστέγων, πρόγραμμα προσφύγων) για τη διανομή τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες.
• Κοινωνικούς φορείς & ΜΚΟ  (κοινωνικά παντοπωλεία, συσσίτια, εκκλησιαστικές κουζίνες, συλλογικότητες αλληλεγγύης) που συμβάλλουν στη διάθεση των προϊόντων.
• Ευρωπαϊκά Προγράμματα, αρχικά μέσω του INTERREG V-A Ελλάδα–Βουλγαρία 2014-2020 και σήμερα μέσω του LIFE-IP CEI Greece, με συντονιστή το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
• Εθελοντές & επιχειρήσεις τροφίμων, που συμμετέχουν στη συλλογή, διαλογή και παροχή μη εμπορεύσιμων αλλά βρώσιμων προϊόντων.

.

Για την ανταπόκριση στις ανάγκες, απασχολούνται στην δράση τρεις (3) εργαζόμενοι, οι οποίοι υποστηρίζονται και από δύο εξωτερικούς συνεργάτες.

Παράλληλα, η συμμετοχή εθελοντών είναι καθοριστική για την επιτυχία του προγράμματος. Εθελοντές βοηθούν στη συλλογή, διαλογή και συσκευασία των τροφίμων, καθώς και στη διανομή τους στους δικαιούχους. Η ΚΑΘ παρέχει την υποδομή και τον συντονισμό, ενώ οι κοινωνικοί φορείς αναλαμβάνουν την τελική διανομή στους ωφελούμενους.

Η δράση υλοποιείται σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και κυρίως στη Θεσσαλονίκη.

Η δράση Social Plate έχει πολλαπλά οφέλη προς την ευρύτερη κοινωνία:

· Μείωση σπατάλης τροφίμων: Μέσω της συλλογής και αξιοποίησης περισσευούμενων τροφίμων από αγορές, παραγωγούς και επιχειρήσεις τροφίμων, περιορίζεται η απώλεια τροφίμων που είναι ασφαλή προς κατανάλωση

Από την έναρξη του έργου (23/04/2018) μέχρι και 31/07/2025, η ομάδα του "Social Plate” διαχειρίστηκε 2.036.386 κιλα φρούτων και λαχανικών από τους οποίους ανακτήθηκαν και προσφέρθηκαν 1.544.846,5 κιλά (ποσοστό ανάκτησης 76% περίπου) σε πλήθος κοινωνικών ομάδων. Ταυτόχρονα αποτράπηκε η μετατροπή όλης αυτής της ποσότητας τροφίμων σε οργανικό απόβλητο

• Υποστήριξη ευάλωτων ομάδων: Τα τρόφιμα διανέμονται σε κοινωνικούς φορείς και οργανισμούς που στηρίζουν άτομα σε ανάγκη, όπως άστεγους, μακροχρόνια ανέργους, πρόσφυγες και μονογονεϊκές οικογένειες, βοηθώντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους
• Ενίσχυση κοινωνικών φορέων: Οι ΜΚΟ και κοινωνικές επιχειρήσεις αποκτούν πρόσβαση σε πόρους τροφίμων, διευκολύνοντας την υλοποίηση των δράσεών τους και ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα των κοινωνικών τους προγραμμάτων
• Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Το πρόγραμμα προβάλλει τη σημασία της μείωσης της σπατάλης τροφίμων, της κυκλικής οικονομίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης, δημιουργώντας μια κουλτούρα υπευθυνότητας σε επιχειρήσεις και πολίτες

Η συμμετοχή της ΚΑΘ στο πρόγραμμα Social Plate έχει σημαντικά οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα:

• Η ΚΑΘ ενισχύει τη θέση της ως οργανισμός που δρα ενεργά και υπεύθυνα για την κοινωνική αλληλεγγύη, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών.
• Η δράση δημιουργεί διασυνδέσεις με κοινωνικούς φορείς, ΜΚΟ, επιχειρήσεις τροφίμων και εθελοντές, προάγοντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων.
• Το πρόγραμμα αξιοποιεί ευρωπαϊκούς πόρους (π.χ. INTERREG V-A, LIFE IP), υποστηρίζοντας στρατηγικά τους στόχους της ΕΕ για κοινωνική ένταξη και μείωση σπατάλης τροφίμων.
• Η συμμετοχή στη διαχείριση ενός σύνθετου προγράμματος όπως το Social Plate βελτιώνει τις ικανότητες της ΚΑΘ στην οργάνωση, τον συντονισμό και τη διαχείριση έργων, δημιουργώντας ένα μοντέλο που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας.
• Μέχρι σήμερα, χιλιάδες κιλά τροφίμων έχουν διασωθεί και διανεμηθεί, πάνω από 70 κοινωνικοί φορείς έχουν ενταχθεί στο δίκτυο, ενώ πάνω από 200 εθελοντές συμμετέχουν ενεργά στις δράσεις, δημιουργώντας θετικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία.