ΕΛΙΝΟΙΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ

Ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών με τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να γίνουν οι ίδιοι με τρόπο αποτελεσματικό διαχειριστές και προστάτες του θαλάσσιου περιβάλλοντος, διατηρώντας την ομορφιά και τους πόρους του για τις επόμενες γενιές.

Τοπικές κοινωνίες (λιμενικά ταμεία και επαγγελματίες αλιείς) των νησιών του Δικτύου Μπλε Δήμων.  

Η δράση ξεκίνησε το 2023 και φέτος διανύει τον τρίτο χρόνο υλοποίησής της.          

Το 2023 η ελίν συνεργάστηκε με την Aegean Rebreath και το Δίκτυο Μπλε Δήμων, στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητάς της, «ώθηση», για τη δημιουργία και την υλοποίηση ενός προγράμματος ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των τοπικών κοινωνιών κατά των ρυπάνσεων από καύσιμα και λιπαντικά στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Με βασικό μήνυμα ότι «Καμία πηγή ρύπανσης δεν είναι ασήμαντη», η ενέργεια αυτή ξεχωρίζει για τον καινοτόμο χαρακτήρα της, αλλά και τη συνθετότητα και τις υψηλές απαιτήσεις ως προς την πραγμάτωσή της. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αποτελείται από δύο πυλώνες:

• 1ος Πυλώνας : Κατά τα δύο πρώτα χρόνια υλοποίησης του προγράμματος, εργαζόμενοι της εταιρείας, ειδικοί σε θέματα διαχείρισης ρυπάνσεων, επισκέφθηκαν μαζί με εκπροσώπους της Aegean Rebreath 8 νησιά του Δικτύου Μπλε Δήμων (Σαντορίνη, Αλόννησος, Λευκάδα, Πόρος, Αμοργός, Πάρος, Αντίπαρος, Τζια) και μοιράστηκαν με εκπροσώπους των λιμενικών ταμείων και επαγγελματίες αλιείς πολύτιμες γνώσεις, προκειμένου να συμβάλλουν ενεργά στη διατήρηση και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Σημαντική ήταν η παρουσία των δημάρχων των νησιών στο πρόγραμμα ενημέρωσης και εκπαίδευσης που υλοποιήθηκε στο εκάστοτε νησί, οι οποίοι αγκάλιασαν την πρωτοβουλία και συνέβαλλαν στην ευαισθητοποίηση και την άμεση εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών, αναγνωρίζοντας την αξία του προγράμματος και τον θετικό αντίκτυπο που μπορεί να επιφέρει.

• 2ος Πυλώνας : Παράλληλα, σε συνδυασμό με τις εκπαιδεύσεις των τοπικών κοινωνιών κατά την επίσκεψη στα νησιά, το πρόγραμμα περιλάμβανε και τη δωρεά αντιρρυπαντικού εξοπλισμού εκ μέρους της ελίν, σε κάθε έναν από τους εν λόγω δήμους. Το κάθε kit αντιρρυπαντικού εξοπλισμού διέθετε: αντιρρυπαντικές πετσέτες και φράγματα, απαραίτητο εξοπλισμό ατομικής προστασίας και υλικά κατάλληλα για την αποθήκευση του χρησιμοποιημένου εξοπλισμού σε περίπτωση ρύπανσης.

Ο εξοπλισμός αυτός συνέβαλε ώστε οι τοπικές αρχές και οι επαγγελματίες αλιείς να έχουν στη διάθεσή τους όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ρυπάνσεων, εξασφαλίζοντας την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος των νησιών.              

Το 2024 η πρωτοβουλία επεκτάθηκε με την εισαγωγή του προγράμματος Marine Census, ενός ερευνητικού προγράμματος για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων σχετικά με τη θαλάσσια ρύπανση σε λιμένες της χώρας. Αναλυτικότερα, αναγνωρίζοντας την έλλειψη συστηματικής καταγραφής και κατανόησης του αντίκτυπου της θαλάσσιας ρύπανσης στα ελληνικά νησιά, η ελίν πραγματοποίησε δωρεά ενός υποβρύχιου τηλεκατευθυνόμενου οχήματος (RoV) στην Aegean Rebreath. Με το ρομπότ αυτό, καθίσταται δυνατή η συστηματική συλλογή δειγμάτων νερού και ιζημάτων με στόχο την ανάλυση σημαντικών παραμέτρων σχετικά με την ποιότητα των υδάτων στα ελληνικά λιμάνια, αλλά και η αποτελεσματική ανέλκυση διχτυών από το βυθό. Στη συνέχεια, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών αναλύει και  αξιολογεί τα δείγματα, με στόχο να προσφέρει πολύτιμες γνώσεις στις τοπικές κοινωνίες τόσο σχετικά με τις πηγές ρυπάνσεων όσο και με την ανάπτυξη εξειδικευμένων πολιτικών αντιμετώπισής τους.

Η καινοτομία του προγράμματος έγκειται τόσο στο περιεχόμενό του όσο και στη συνεργασία που έχει συνάψει η εταιρεία με την Aegean Rebreath και το Δίκτυο Μπλε Δήμων στο πλαίσιο υλοποίησής του. Ουσιαστικά, η πρωτοβουλία δεν αποτελεί απλά μια θεωρητική μεταφορά γνώσεων στους αλιείς και τα λιμενικά ταμεία αλλά μία ουσιαστική και πλήρη εκπαίδευση που χωρίζεται σε δύο σκέλη, το θεωρητικό (ενημέρωση πάνω στους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης ενός περιστατικού ρύπανσης καθώς και πάνω στις συνέπειες του για το θαλάσσιο οικοσύστημα) και το πρακτικό (εκπαίδευση πάνω στον τρόπο χρήσης των εργαλείων του αντιρρυπαντικού εξοπλισμού, συλλογή και ανάλυση των δειγμάτων νερού και των ιζιμάτων).  

Στο πλαίσιο της λειτουργίας του πολυδιάστατου προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητάς της, «ώθηση», η ελίν έχει αναπτύξει συνέργειες με εξειδικευμένους Οργανισμούς. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα «Καμία πηγή ρύπανσης δεν είναι ασήμαντη» υλοποιείται από την εταιρεία σε συνεργασία με την Aegean Rebreath, έναν πολυδύναμο οργανισμό που εργάζεται για την προστασία και την αναβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς και με το Δίκτυο Μπλε Δήμων, ένα δίκτυο δήµων, που συνεργάζονται µε στόχο την υλοποίηση συντονισμένων δράσεων και παρεμβάσεων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο για το θαλάσσιο περιβάλλον. Έτσι, ενώθηκαν οι δυνάμεις της εταιρείας, του Οργανισμού και του Δικτύου Μπλε Δήμων, δημιουργώντας μια πολυεπίπεδη συνεργασία για καλό σκοπό, συνδυάζοντας τις δυναμικές και την τεχνογνωσία τους.

Στο πλαίσιο του προγράμματος συμμετείχαν εργαζόμενοι, ειδικά καταρτισμένοι σε ζητήματα διαχείρισης της θαλάσσιας ρύπανσης από καύσιμα και λιπαντικά, οι οποίοι μαζί με τους ανθρώπους της Aegean Rebreath, μοιράστηκαν τις πολύτιμες γνώσεις τους στα νησιά του Δικτύου Μπλε Δήμων, συνεισφέροντας στην προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος και τελικώς στην ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Επιπλέον, επέδειξαν τον αποτελεσματικό τρόπο χρήσης του αντιρρυπαντικού εξοπλισμού που δώρισε η ελίν στις τοπικές κοινωνίες που επισκέφθηκαν.

Η δράση διενεργείται σε ελληνικά νησιά του Δικτύου Μπλε Δήμων. Στον πρώτο του χρόνο, η δράση υλοποιήθηκε στη Σαντορίνη, την Αλόννησο, την Λευκάδα, τον Πόρο. Στον δεύτερο χρόνο, η δράση πραγματοποιήθηκε στην Αμοργό, την Πάρο, την Αντίπαρο και την Τζια, ενώ το υποβρύχιο ρομπότ έκανε βυθίσεις σε 14 λιμάνια της χώρας.

Η συνεργασία της ελίν με την Aegean Rebreath και το Δίκτυο Μπλε Δήμων έχει μεγάλο αντίκτυπο στο αποτύπωμα του κλάδου καυσίμων και λιπαντικών στο περιβάλλον και μεγάλο όφελος για την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Εκπαιδεύοντας τις τοπικές κοινωνίες πάνω στο κρίσιμο ζήτημα της πρόληψης ρυπάνσεων και δίνοντας τους τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο περιστατικό, αν χρειαστεί, μετατρέπουμε τους αλιείς και τα λιμενικά ταμεία σε διαχειριστές και ενεργούς προστάτες του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Το μεγάλο όφελος του προγράμματος φάνηκε πριν από λίγους μήνες στην πράξη, όταν συνέβη περιστατικό ρύπανσης στο αλιευτικό καταφύγιο της Σαντορίνης και χρειάστηκε η τοπική κοινωνία να εφαρμόσει στην πράξη τις γνώσεις που έλαβε στην εκπαίδευση καθώς και να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία του εξοπλισμού. 

Οι γνώσεις καθώς και ο εξοπλισμός που είχαν στη διάθεσή τους οι αλιείς αποδείχθηκαν καίριας σημασίας  για τον έγκαιρο περιορισμό της ρύπανσης προτού καταφτάσει το λιμενικό στο σημείο και την αποφυγή μεγαλύτερης βλάβης στο θαλάσσιο οικοσύστημα.        

Συνολικά, μέσα στα δύο πρώτα έτη εκπαιδεύτηκαν 8 λιμενικά ταμεία, πάνω από 80 επαγγελματίες αλιείς, ενώ δόθηκαν 8 kits αντιρρυπαντικού εξοπλισμού. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν βυθίσεις του υποβρύχιου ρομπότ σε 14 λιμάνια της χώρας, ενώ υλοποιήθηκαν 4 επιχειρήσεις ανέλκυσης διχτυών και συλλέχθηκαν 28 δείγματα προς ανάλυση.

Η δραστηριότητα της ελίν, εδώ και 70 χρόνια, είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την θάλασσα, ενισχύοντας τον θαλάσσιο τουρισμό και την ποντοπόρο ναυτιλία με καύσιμα και λιπαντικά. Αναγνωρίζοντας το έντονο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το θαλάσσιο οικοσύστημα κοντά σε λιμενικά καταφύγια από τις ρυπάνσεις καυσίμων και λιπαντικών, η εταιρεία θέλησε να συμβάλλει στην πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων στα ελληνικά νησιά.

Έτσι, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης 11, 14 και 17, η ελίν κάνει ουσιαστικές προσπάθειες μείωσης του περιβαλλοντικού αντικτύπου των καυσίμων και των λιπαντικών, ως προϊόντων. Επομένως είναι ενέργεια, η οποία έχει όφελος όχι μόνο για την ίδια την εταιρεία αλλά και για τον κλάδο στο σύνολό του, συμβάλλοντας παράλληλα στην προστασία του θαλάσσιων υδάτων της χώρας και ευρύτερα του περιβάλλοντος. Μέσα από την πρωτοποριακή αυτή πρωτοβουλία, η ελίν συνεχίζει να πορεύεται με επίκεντρο την οικοδόμηση ενός μέλλοντος καλύτερου για όλους, όπως κάνει εδώ και 70 χρόνια.