Πυλώνας ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 17. Partnerships - Συνεργασίες / 17.1 Συνεργασία Δημόσιων Φορέων - Ιδιωτικών Οργανισμών

Alpha Bank

ΟΙ ΦΘΟΡΕΣ ΠΟΥ ΠΛΗΓΩΝΟΥΝ

Η Alpha Bank , με την πολύτιμη συμβολή του Δήμου Αθηναίων και με γνώμονα την προσφορά στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή του τόπου,  την προαγωγή του πολιτισμού καθώς και τη διάσωση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος, σχεδίασε το πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Οι φθορές που πληγώνουν» με στόχο την αποκατάσταση και συντήρηση γλυπτών και μνημείων που βρίσκονται σε εμβληματικούς χώρους κεντρικών πόλεων της χώρας. Αφορμή για το πρόγραμμα αποτέλεσε η κατάσταση όλων των γλυπτών του κέντρου της Αθήνας, τα οποία έχουν υποστεί εκτεταμένες καταστροφές και βανδαλισμούς, κυρίως κατά τα τελευταία έτη.

Το Πρόγραμμα στοχεύει να προστατεύσει και να αποκαταστήσει ιστορικά μνημεία και έργα τέχνης, τα οποία έχουν υποστεί σημαντικές φθορές με σκοπό να επιλύσει, όσον το δυνατόν πιο μακροπρόθεσμα και με το βέλτιστο ποιοτικά αποτέλεσμα, ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα στον χώρο του πολιτισμού, αλλά και της αστικής καθημερινότητας. Η στήριξη του πολιτισμού της καθημερινότητας, συνδυασμένη με την ιστορική μνήμη, δημιουργεί πολύτιμες παρακαταθήκες για το μέλλον.

Το πρόγραμμα εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική του Δήμου Αθηναίων για απομάκρυνση της οπτικής ρύπανσης που έκρυβε την πόλη. Στόχος της συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων είναι ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συντήρησης των έργων αυτών, ώστε να τα αποδώσουν και πάλι στο χρόνο και στους πολίτες «καθαρά» σε αισθητική, αξίες και συμβολισμούς για να «λάμπουν» διαχρονικά ως καλλιτεχνικός και συνειδησιακός πλούτος.

Πολίτες αστικών κέντρων και επισκέπτες.

2013-2022

Η Alpha Bank,  σχεδίασε το 2013 το πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Οι φθορές που πληγώνουν» που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Συλλογή Έργων Τέχνης της Τράπεζας, τον Δήμο Αθηναίων και με την συμβολή ομάδων συντηρητών εξειδικευμένων σε γλυπτά.

Η Τράπεζα έχει αναλάβει το ρόλο του «θεματοφύλακα» για τα ελληνικά μνημεία που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό, καθώς προστατεύει και αποκαθιστά  ιστορικά μνημεία και έργα τέχνης, τα οποία έχουν υποστεί σημαντικές φθορές λόγω της αντίξοης καθημερινότητας του κέντρου της πόλης, κάθε είδους επεμβάσεις με tags, συνθήματα, σπασίματα, προσθήκες, επιζωγραφίσεις. Το  φαινόμενο αυτό το συναντάμε σε πολλά σημεία της πόλης, στο κέντρο και τις γειτονιές με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται  ο χαρακτήρας της.

Τα έργα που έχουν αποκατασταθεί και συντηρηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος είναι φιλοτεχνημένα από σημαντικούς γλύπτες όπως οι: 

Λάζαρος Σώχος, Θωμάς Θωμόπουλος, Δημήτριος Φιλιππότης, Λάζαρος Φυτάλης, Φωκίων Ρωκ, Μιχάλης Τόμπρος, Antoine Bourdelle, Βάσος Φαληρέας, Θανάσης Απάρτης, Γιάννης Παππάς, Θόδωρος Παπαγιάννης και άλλοι.

Βασικό χαρακτηριστικό του προγράμματος είναι ότι η συντήρηση των έργων γίνεται σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές, ενώ υπάρχει και πρόβλεψη για προστασία από πιθανές μελλοντικές επεμβάσεις.

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, το πρόγραμμα “Οι φθορές που πληγώνουν” επικεντρώθηκε στη συντήρηση αδριάντων και προτομών ηρώων του 1821, καλώντας τους Αθηναίους να τα ανακαλύψουν και να θυμηθούν ξανά τις ιστορίες των ηρώων μας.

Παράλληλα, παρακολουθείται η κατάσταση όλων των γλυπτών που έχουν συντηρηθεί από το 2013 έως σήμερα και γίνονται συνεχείς επεμβάσεις καθαρισμού και προστασίας τους.

Σχεδιασμός και υλοποίηση του Προγράμματος από την Alpha Bank και το Δήμο Αθηναίων. 

Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ναύπλιο.

Οι ωφελούμενοι από το πρόγραμμα είναι οι κάτοικοι της πόλης, οι πολίτες της χώρας, αλλά και όλοι οι επισκέπτες. Το Πρόγραμμα συνδυάζει την κοινωνική προσφορά, τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα (social resilience),  ενώ παράλληλα συμβάλλει στην περαιτέρω πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Η συντήρηση και προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αποτελεί βασικό στοιχείο της αειφόρου ανάπτυξης του τόπου. Η προστασία των Έργων Τέχνης και Μνήμης που βρίσκονται στους υπαίθριους χώρους των πόλεων μας συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Έχει αποδειχθεί άλλωστε ότι η κατάσταση διατήρησης των υπαίθριων μνημείων και η δυνατότητα αναπαλαίωσης και επανάχρησης των ιστορικών κτισμάτων συνδέονται άμεσα με την αναζωογόνηση του κέντρου μιας πόλης, τον τουρισμό που σχετίζεται με την πολιτιστική κληρονομιά, ακόμα και με την αξία ιδιοκτησιών που βρίσκονται σε περιοχές που διαθέτουν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ένα σημαντικό στοιχείο που προσφέρει το πρόγραμμα, είναι ο άμεσος και ζωντανός τρόπος για την ευαισθητοποίηση των πολιτών που κυκλοφορούν στο κέντρο της Αθήνας, προκειμένου να συμβάλλουν και οι ίδιοι στην προστασία των γλυπτών εξωτερικού χώρου και των υπολοίπων ιστορικών μνημείων στις πόλεις τους.

Αφετηρία του προγράμματος είναι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη της Τράπεζας αλλά και η στρατηγική προσπάθεια του Δήμου Αθηναίων να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής στην πόλη και την καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών. Το πρόγραμμα όμως αποτελεί και έναν καινοτόμο τρόπο καλλιέργειας της ατομικής ευθύνης και ευαισθησίας, καθώς ο προσδιορισμός και η ανάδειξη της αξίας των γλυπτών συμβάλλουν στην αποκατάσταση της διδακτικότητάς τους, στο να μπορέσουν δηλαδή να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες τη σημασία τους. Η αποκατάσταση της διδακτικότητας οδηγεί στη συνέχεια στην ευαισθησία, ατομική και κοινωνική.

Ταυτόχρονα, μέσα από το πρόγραμμα πραγματοποιείται ένα πρωτότυπο, ανοιχτό κάλεσμα στους πολίτες της Αθήνας, να επισκεφθούν τις πλατείες και τους πεζοδρόμους της πόλης όπου βρίσκονται τα γλυπτά και να θυμηθούν ξανά τις ιστορίες των ηρώων μας. Αποτέλεσε ίσως μία από τις ελάχιστες ευκαιρίες, κατά τη διάρκεια του lockdown του 2021, να έρθουν οι πολίτες σε άμεση επαφή με την ιστορία και την πολιτιστική μας κληρονομία, καθώς στις συνθήκες της πανδημίας, η συμμετοχή στο «διάλογο» και τον εορτασμό της επετείου της Επανάστασης, περιορίστηκε στις ψηφιακές ή τηλεοπτικές οθόνες. 

Αναλυτικότερα, στην πόλη των Αθηνών έχουν αποκατασταθεί και συντηρηθεί: 6 γλυπτά στην πλατεία Συντάγματος, 3 ανδριάντες στον περίβολο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, 7 γλυπτά, 2 μνημεία και 2 σιντριβάνια στα προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Η προτομή του Jean Moreas, έργο του Γάλλου γλύπτη Antoine Bourdelle, που βρίσκεται στον Εθνικό Κήπο και ακριβές αντίγραφό του τοποθετήθηκε στη θέση του πρωτοτύπου, το οποίο μεταφέρθηκε στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων. Η προτομή του Εμμανουήλ Ξάνθου στην Πλατεία Κολωνακίου, η “Κόρη σε έκσταση”  του Μιχάλη Τόμπρου στη Φωκίωνος Νέγρη, το “Κοριτσάκι”  του Αντωνίου Σώχου και η προτομή της Βασιλίσσης Όλγας στο πάρκο του Ευαγγελισμού. Το Ωδείο Αθηνών και  η εξωτερική επιφάνεια του κτηρίου του Νομισματικού Μουσείου.

Από τον Οκτώβριο 2020 έως και τον Φεβρουάριο 2021, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης στον ορειχάλκινο αδριάντα του Μακρυγιάννη επί της Διονυσίου Αεροπαγίτη (έργο του Γιάννη Παππά), στη μαρμάρινη προτομή του Εμμανουήλ Ξάνθου στην Πλατεία Κολωνακίου (έργο του Θωμά Θωμόπουλου), στην ορειχάλκινη προτομή του Γεωργάκη Ολύμπιου στο Κουκάκι (έργο του Θεόδωρου Παπαγιάννη), του μαρμάρινου ολόσωμου γλυπτού του Κωνσταντίνου Κανάρη στην Πλατεία Κανάρη στην Κυψέλη (έργο του Λάζαρου Φυτάλη) και της ορειχάλκινης προτομής του Αθανάσιου Πετιμεζά στο Γαλάτσι (έργο του Νικόλαου Σώχου).

Η ιστορία της Alpha Bank, που εξελίσσεται στη διάρκεια των τελευταίων τριών αιώνων, είναι συνυφασμένη με τον Πολιτισμό.  Μέσα από τις Συλλογές της , τη Συλλογή Έργων Τέχνης, τη Νομισματική Συλλογή και το Ιστορικό Αρχείο συμμετέχει ενεργά στη διάσωση και διάδοση του ελληνικού Πνεύματος, καθώς και στην προαγωγή και πρόσβαση όλων στον πολιτισμό. Παράλληλα υποστηρίζει πολιτιστικές δράσεις και πολιτιστικούς φορείς, ενώ σχεδιάζει και εφαρμόζει προγραμμάτων Κοινωνικής Ευθύνης, όπου η ευθύνη γίνεται πράξη για την προστασία και ανάδειξη του πολιτισμού. Μέσα από το Πρόγραμμα “Οι φθορές που πληγώνουν” γίνεται εμφανής η δέσμευση της Τράπεζας για την διάσωση και διάδοση του πολιτισμού τόσο στους Πελάτες της όσο και στο ευρύ κοινό, γεγονός που την χαρακτηρίζει και την κάνει να ξεχωρίζει στο ελληνικό επιχειρείν για την αδιάκοπη προσφορά της σ’ ένα τομέα που η χώρα μας έχει μια πλούσια και σημαντική ιστορία, αλλά δυστυχώς δεν έχει την υποστήριξη που του αναλογεί.