Πυλώνας ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Κινητικότητα & Μεταφορές

ΔΗΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

Έξυπνο Σύστημα Διαχείρισης Στάθμευσης στο Δήμο Ρεθύμνης

Ο Δήμος Ρεθύμνης πρωτοπορεί και έχει προβεί στην εγκατάσταση του μεγαλύτερου και πιο ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης έξυπνης στάθμευσης στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος CIVITAS DESTINATIONS. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο αστικής κινητικότητας, που διευκολύνει τους οδηγούς με πρόσβαση μέσω εφαρμογής,  σε πληροφορίες για τον ακριβή αριθμό  διαθέσιμων θέσεων στάθμευσης σε πραγματικό χρόνο. Η σημαντική καινοτομία αυτού του συστήματος είναι η εξυπηρέτηση διαφορετικών χρηστών του οδικού δικτύου με διαχωρισμό σε θέσεις στάθμευσης γενικής χρήσης, θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ και θέσεις φορτοεκφόρτωσης καθώς και η ενημέρωση και μέσω εφαρμογής αλλά και μέσω Πινακίδων Μεταβλητών Μηνυμάτων για τις εισόδους της πόλης για τη διαθεσιμότητα.

Το παρόν έργο αφορά στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος με σκοπό την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της πόλης, την αναβάθμιση και την εξυπηρέτηση των οδηγών. Μέσω του CIVITAS DESTINATIONS, ο Δήμος Ρεθύμνης εκπονεί το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας ενσωματώνοντας τις ανάγκες των κατοίκων και των τουριστών από το οποίο προκύπτει η ανάγκη για «έξυπνη» διαχείριση της ελεγχόμενης στάθμευσης ως μέτρο ενίσχυσης της βιώσιμης κινητικότητας.

Το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι οι κάτοικοι της πόλης του Ρεθύμνου, κατ' επέκταση οι δημότες όλου του Δήμου  καθώς και οι επισκέπτες του Δήμου Ρεθύμνης. Πρόκειται για μια παρέμβαση που έχει υλοποιηθεί σε δημόσιο χώρο, έχει αποδοθεί στο κοινό με αποτέλεσμα της εναλλαγής της στάθμευσης στη ζώνη ελεγχόμενης καθώς και της μείωσης των άσκοπων μετακινήσεων για την εξεύρεση θέσης στάθμευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Ρεθύμνης ανέρχεται σε 62.000 περίπου κατοίκους και ο οποίος διπλασιάζεται τους καλοκαιρινού μήνες από επισκέπτες της πόλης ή περαστικούς επισκέπτες.

Η χρονική διάρκεια όλου αυτού του εγχειρήματος ξεκίνησε αρχές του έτους 2019 με εντοπισμό των προδιαγραφών και του συστήματος που ήθελε ο Δήμος Ρεθύμνης να εγκαταστήσει και ολοκληρώθηκε με την ολοκλήρωση της σύμβασης του Αναδόχου.

Ο Δήμος Ρεθύμνης πρωτοπορεί και έχει προβεί στην εγκατάσταση του μεγαλύτερου και πιο ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης έξυπνης στάθμευσης στην Ελλάδα στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος CIVITAS DESTINATIONS. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο αστικής κινητικότητας, που διευκολύνει τους οδηγούς με πρόσβαση μέσω εφαρμογής,  σε πληροφορίες για τον ακριβή αριθμό  διαθέσιμων θέσεων στάθμευσης σε πραγματικό χρόνο. Η σημαντική καινοτομία αυτού του συστήματος είναι η εξυπηρέτηση διαφορετικών χρηστών του οδικού δικτύου με διαχωρισμό σε θέσεις στάθμευσης γενικής χρήσης, θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ και θέσεις φορτοεκφόρτωσης καθώς και η ενημέρωση και μέσω εφαρμογής αλλά και μέσω Πινακίδων Μεταβλητών Μηνυμάτων για τις εισόδους της πόλης για τη διαθεσιμότητα.

Συγκεκριμένα, για την υλοποίηση του συστήματος διαχείρισης της στάθμευσης, ο Δήμος Ρεθύμνης προέβη στην προμήθεια και εγκατάσταση:

-ενός συστήματος έξυπνης στάθμευσης με 593 αισθητήρες για όλες τις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης, Αισθητήρες για ειδικές θέσεις στάθμευσης 28 αισθητήρες στις θέσεις ΑΜΕΑ 28 αισθητήρες στις θέσεις φορτοεκφόρτωσης. Οι αισθητήρες για τις ειδικές θέσεις συνοδεύονται από φορητές κάρτες οι οποίες έχουν ενσωματωμένο αντίστοιχο Bluetooth. Εφαρμογή κινητών (mobile application) για τον άμεσο εντοπισμό ελεύθερων θέσεων από τους χρήστες. Ο κάθε χρήστης ενημερώνεται μέσω χάρτη για τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης, σε πραγματικό χρόνο, στην περιοχή ενδιαφέροντος.

-Σύστημα πληρωμής μέσω της εφαρμογής των γενικών θέσεων ελεγχόμενης στάθμευσης για τη διευκόλυνση των χρηστών καθώς και σύστημα πληρωμής μέσω τρίτων (μικροπωλητές)

-ένα σύστημα διαχείρισης και ελέγχου 7 υφιστάμενων υπαίθριων χώρων στάθμευσης με 2 λωρίδες κυκλοφορίας εισόδου/εξόδου πληροφοριακές πινακίδες ,  με σκοπό  την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της πόλης και την εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω της real-time ενημέρωσης των ελεύθερων θέσεων.

-Εξοπλισμός και Λογισμικό Διασύνδεσης σε πλατφόρμα έξυπνης πόλης για τη διαχείριση συμβάντων και το συσχετισμό με άλλους τομείς της «έξυπνης πόλης» σε δεύτερο χρόνο όπως π.χ. Οδοφωτισμό.

-Εγκατάσταση Πινακίδων Μεταβλητών Μηνυμάτων για τις εισόδους της πόλης στις οποίες προβάλλονται σε πραγματικό χρόνο ο αριθμός ελεύθερων θέσεων στους υπαίθριων χώρων στάθμευσης της πόλης.

-Σύστημα Αστυνόμευσης Θέσεων Στάθμευσης: Δυνατότητα εντοπισμού και η αναφορά παραβάσεων από τη μη πληρωμή της στάθμευσης ή την υπερβολική σε διάρκεια παραμονή, με τη χρήση των αισθητήρων και του συστήματος διαχείρισής τους. Είναι δυνατός ο εντοπισμός και αναφορά παραβάσεων από την κατάληψη θέσεων ειδικού χαρακτήρα, όπως φορτοεκφόρτωσης, Α.μεΑ, προσωρινής στάσης κλπ.

-Υπηρεσίες Help Desk για την υποστήριξη χρηστών.

Από τις βασικότερες προς αποσαφήνιση προκλήσεις ήταν η διαχείριση των μόνιμων κατοίκων οι οποίοι σταθμεύουν δωρεάν στις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης και το πώς αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στο σύστημα διαχείρισης στάθμευσης. Το νέο αυτό σύστημα κατέδειξε την ανάγκη για την εκπόνηση νέας Κανονιστικής Απόφασης του Δήμου Ρεθύμνης καθώς και την ανάγκη εύρεσης περαιτέρω μηχανισμών αστυνόμευσης για τη βελτιστοποίηση χρήσης των θέσεων στάθμευσης.

Το έργο αυτό έχει προϋπολογισμό περίπου 460.000 ευρώ και η πιλοτική του εφαρμογή έχει ξεκινήσει ήδη πιλοτικά με σκοπό μέχρι τα μέσα του έτους 2021 να λειτουργεί καθολικά.

Ο Δημόσιος διεθνής διαγωνισμός για την προμήθεια και εγκατάσταση του συστήματος ανέδειξε Ανάδοχο τον Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών της Ελλάδος Α.Ε. Εκτενείς συναντήσεις ακολούθησαν προκειμένου να βρεθούν από κοινού οι βέλτιστες λύσεις για όλες τις προκλήσεις που συναντήθηκαν κατά την πορεία υλοποίησης του έργου με κοινό στόχο τη μέγιστη ευκολία χρήσης και την πιο αποδοτική εφαρμογή του συστήματος.

Το έξυπνο σύστημα διαχείρισης της στάθμευσης που αναπτύχθηκε από το Δήμο Ρεθύμνης είναι το μεγαλύτερο και πιο ολοκληρωμένο που έχει αναπτυχθεί σε όλη την Ελλάδα μέχρι στιγμής. Για την ανάπτυξη αυτού του συστήματος από το πρώτο στάδιο της διακήρυξης και της ανάδειξης των τεχνικών προδιαγραφών χρειάστηκε εξειδικευμένη τεχνογνωσία, εξονυχιστική έρευνα καλών πρακτικών αντίστοιχων συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και εκτενής επικοινωνία με τις διαφορετικές υπηρεσίες του Δήμου Ρεθύμνης.

Ως τόπος δράσης έχει αναγνωριστεί η πόλη του Ρεθύμνου. Οι πινακίδες ενημέρωσης των διαθέσιμων ελευθέρων θέσεων των χώρων στάθμευσης βρίσκονται στις τρεις εισόδους της πόλης. Οι αισθητήρες των θέσεων ΑμεΑ και φορτοεκφόρτωσης βρίσκονται σε ολόκληρη την πόλη και δίνουν πληροφορίες μέσω της εφαρμογής. Ενώ αισθητήρες έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή ελεγχόμενης στάθμευσης που είναι το εμπορικό κέντρο του Ρεθύμνου και αφορούν τη γενική στάθμευση.

Τα αποτελέσματα και τα οφέλη για τους κατοίκους και τους επισκέπτες στην πόλη του Ρεθύμνου ως χρήστες του έξυπνου συστήματος στάθμευσης είναι:

-Η παροχή, από το Δήμο, υπηρεσιών που βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των ανθρώπων ΑμεΑ δεδομένου ότι αστυνομεύονται ηλεκτρονικά και απομακρυσμένα οι ειδικές θέσεις και οι θέσεις των κατοίκων.

-Η άμεση και σε ζωντανό χρόνο ενημέρωση των οδηγών για τις ελεύθερες θέσεις στάθμευσης  ώστε να αποφεύγουν την ταλαιπωρία της άκοπης αναζήτησης στους δρόμους της πόλης.

-Ο περιορισμός της κατανάλωσης καυσίμων, καθώς οι οδηγοί που αναζητούν χώρο στάθμευσης περιορίζουν την κυκλοφορία τους προς αναζήτηση θέσης, έχοντας ζωντανή πληροφόρηση για τη διαθεσιμότητα των θέσεων.

-Η επίβλεψη και ο έλεγχος των θέσεων στάθμευσης που προστατεύονται λόγω ειδικής χρήσης για άμεση βεβαίωση παραβάσεων.

-Η μείωση της χρήσης επιβατικού αυτοκινήτου, κυρίως λόγω της ταχύτητας ανίχνευσης της παράνομης στάθμευσης και της επιβολής του ανάλογου προστίμου.

-Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των οδηγών, οι όποιοι χρειάζονται λιγότερο χρόνο για την πληρωμή του χρόνου στάθμευσης που γίνεται με το κινητό τηλέφωνο είτε μέσω τριτοπωλητών.

Παράλληλα τα οφέλη για τις επιχειρήσεις είναι:

Ύπαρξη ελεύθερων θέσεων στάθμευσης στις περιοχές που έχει υλοποιηθεί το έργο διευκολύνοντας τη λειτουργία της εμπορικής περιοχής του Δήμου Ρεθύμνης και δυνατότητα για εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στα εμπορικά καταστήματα. Επίσης, ο έλεγχος των θέσεων φορτοεκφόρτωσης διευκολύνει την ομαλή διαδικασία και συμβάλει στην μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Το σύστημα αυτό διαχείρισης της στάθμευσης είναι δυναμικό και ανάλογα με τις ανάγκες που πρόκειται να γεννηθούν στην πόλη Ρεθύμνου, πρόκειται να προσαρμοστεί και να επεκταθεί σε συνάρτηση και με το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Ρεθύμνης.

Με την ολοκλήρωση του έργου τα οφέλη για το Δήμο Ρεθύμνης είναι:

-Η αύξηση της αποδοτικότητας των αρμόδιων υπαλλήλων ελέγχου παρόδιας στάθμευσης μιας και είναι ένα σύστημα που ενημερώνει άμεσα για την παράνομη κατάληψη θέσεων και κατευθύνει τον υπάλληλο στο ακριβές σημείο παράβασης, καθιστώντας τους ελέγχους περισσότερο στοχευμένους και πιο παραγωγικούς.

-Η διαρκής ενημέρωση της διοίκησης του Δήμου για τη συμπεριφορά των οδηγών στα όρια υλοποίησης του έργου ώστε να μπορούν να ληφθούν οι απαιτούμενες ενέργειες – παρεμβάσεις.

-Η αύξηση εσόδων από την ελεγχόμενη στάθμευση καθώς υπάρχει η δυνατότητα να βεβαιώνονται όλες οι παράνομες σταθμεύσεις.