Πυλώνας ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Κοινωνική Ένταξη & Ισότιμη Πρόσβαση

ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ-ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ

Διαδικτυακό θεατρικό παιχνίδι σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, μέλη του Β' Κέντρου Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων Αγίων Αναργύρων του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού

Με γνώμονα την αρχή της ανεξαρτησίας, της αξιοπρέπειας του ατόμου και της
αναγνώρισης Γ’ και Δ’ Ηλικίας, οι στόχοι της πρωτοβουλίας είναι η διατήρηση
κοινωνικών σχέσεων, η αντιμετώπιση της απομόνωσης/αποξένωσης λόγω της
πανδημίας, η έκφραση συναισθημάτων, η διατήρηση σωματικής, ψυχικής και
πνευματικής υγείας και ευημερίας των μελών, η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και
ικανοτήτων.

Μέλη του Β ́ Κέντρου Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) Αγίων
Αναργύρων, του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού. 

Το διαδικτυακό θεατρικό παιχνίδι εφαρμόζεται από τον Μάρτιο του 2020 έως σήμερα.

Τα Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), είναι δομές της
Πολιτείας από το 1979 και παρέχουν πρωτοβάθμια κοινωνική και νοσηλευτική
φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, σε
επίπεδο κοινότητας. Σκοπός η διατήρηση της σωματικής, ψυχολογικής και
πνευματικής υγείας, εφαρμόζοντας δράσεις, προγράμματα, πρακτικές, με στόχο
την υγιή και ενεργή γήρανση.
Μία δράση του Β ́ ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων, που προωθεί τους
συγκεκριμένους στόχους, είναι αυτή του θεατρικού παιχνιδιού. Το θεατρικό
παιχνίδι αποτελεί μια βιωματική, καινοτόμα, πρωτοποριακή δράση για τους
ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε το 2015 και
εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα. Το θεατρικό παιχνίδι είναι «...μια παιγνιώδης και
βιωματική διαδικασία ...που ενθαρρύνει την πηγαία, αυθόρμητη και ελεύθερη
έκφραση και την πραγματική, ενεργή εμπλοκή των συμμετεχόντων στο παιχνίδι
της φαντασίας στην ομάδα, ...όπου όλοι συμμετέχουν ως δρώντα πρόσωπα σε
άμεσα, δημιουργικά συμβάντα και δρώμενα γεμάτα έκπληξη». (Παπαδόπουλος, Σ.
2010, Παιδαγωγική του Θεάτρου). Κι ακόμα, «είναι η διά του θεάτρου μύηση στο
υπαρξιακό γεγονός και στο νόημα της ζωής και των σχέσεων, όπου τα άτομα δεν
πλήττουν και δεν σκοράρουν, αλλά έχουν την ευκαιρία να νιώσουν, να θεαθούν
τον εαυτό και τον κόσμο, να τον αναπαριστούν, να τον αναδημιουργούν, να τον
συνθέτουν, να τον ταξινομούν και να τον ερμηνεύουν εκ νέου...». (Κουρετζής, Λ.
2008, Το Θεατρικό Παιχνίδι και οι διαστάσεις του).
Ανταποκρινόμενο στις προκλήσεις της εποχής της πανδημίας, το διά ζώσης
θεατρικό παιχνίδι, μετατρέπεται, μετασχηματίζεται και μεταμορφώνεται σε
διαδικτυακό βιωματικό θεατρικό παιχνίδι. Στόχοι του η αντιμετώπιση του
κοινωνικού αποκλεισμού, η διατήρηση των κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των
μελών του Β’ ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων, η μείωση των ψυχοκοινωνικών
επιπτώσεων λόγω της πανδημίας, η απομάκρυνση της απάθειας και της μείωσης
της λειτουργικότητας, η διατήρηση και ενίσχυση των γνωστικών, κινητικών και
νοητικών λειτουργιών, η διατήρηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης, η
ανάδειξη νέων δεξιοτήτων των μελών. Το θεατρικό παιχνίδι δίνει έμφαση στις
ανθρώπινες σχέσεις. Επιτρέπει στα μέλη να εκφράσουν μέσα στην ομάδα
ελεύθερα και αυθόρμητα, τον ψυχοσυναισθηματικό τους κόσμο, να φανερώσουν
τι τα απασχολεί κι έτσι να έρθουν πιο κοντά. Στο διά ζώσης θεατρικό παιχνίδι, τα
μέλη μπαίνουν σε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο περιβάλλον με ποικίλα
ερεθίσματα. Αυτά τα ερεθίσματα αποτελούν τον προπομπό της δράσης.
Αντικείμενα, χρώματα, μυρωδιές, εικόνες, λέξεις, εκφράσεις, κινήσεις, στάσεις,
όνειρα, επιθυμίες, ανάγκες, όλα κινητοποιούνται και εκφράζονται μέσα από
διάφορες τεχνικές, μέσα από συνειρμούς και σύμβολα. Με τη χρήση διαφόρων
τρόπων έκφρασης (θεατρική, εικαστική, λεκτική, αισθησιοκινητική, μουσική,
χορευτική) ενθαρρύνεται η ατομική ευφυΐα, προσφέροντας άμεση ικανοποίηση
στους συμμετέχοντες. Λειτουργεί έξω από τα καθιερωμένα πλαίσια και δίνει την
ευκαιρία στα μέλη να «συλλαμβάνουν» τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις τους και
να συγκινούνται αναγνωρίζοντας την ομορφιά της απλότητας.
Η εποχή της πανδημίας έφερε και το «πάγωμα» όλων των ομάδων στο Β ́
ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων, ως εκ τούτου και το «πάγωμα» της συγκεκριμένης
ομάδας. Με σαφή την έλλειψη επαφής των μελών με τον οικείο, γνώριμο χώρο του
Β ́ ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων, καθώς και την έλλειψη όλων όσων βίωναν
ψυχοσωματικά τα μέλη στην ομάδα (σωματική επαφή, σωματική και λεκτική
έκφραση συναισθημάτων, κίνηση, ελεύθερη και αυτοσχέδια ατομική ή ομαδική
θεατρική έκφραση), η δράση του διά ζώσης θεατρικού παιχνιδιού, μετατρέπεται,
μετασχηματίζεται, σε διαδικτυακή. Για την πραγματοποίηση της εν λόγω δράσης,
τα μέλη έρχονται σε επαφή με την ψηφιακή τεχνολογία και αποκτούν ή
βελτιώνουν τις δεξιότητές τους σε αυτή. Επενδύουν το χρόνο τους στη γνώση για
τις νέες μορφές τεχνολογίας κάνοντας παράλληλα πράξη τη Διά Βίου Μάθηση. Η
καινοτόμα αυτή πρωτοβουλία του διαδικτυακού θεατρικού παιχνιδιού, προσφέρει
τη δυνατότητα στα μέλη, να διατηρήσουν την επικοινωνία και την επαφή μεταξύ
τους. Να αλληλεπιδράσουν, να εκφραστούν λεκτικά, σωματικά, να ξεδιπλώσουν τη
φαντασία τους υποδυόμενα ρόλους, να συνεργαστούν επί της οθόνης και όχι
μόνο, να δημιουργήσουν τα ίδια το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινηθούν,
χρησιμοποιώντας διάφορα αντικείμενα, (υφάσματα, κεριά, καπέλα, βότσαλα, κ.α.)
σε χώρους των σπιτιών τους. Έτσι, στα πλαίσια εργασιών που τους ανατίθενται,
τα μέλη δημιουργούν κείμενα και ιστορίες, χρησιμοποιώντας ποικιλία λεξιλογίου,
δημιουργούν ποιητικό λόγο, δημιουργούν ζωγραφιές. Φέρνουν, παρουσιάζουν και
μοιράζονται με την ομάδα μουσικές και βίντεο, αναζητούν πηγές έμπνευσης. Με
αυτό τον τρόπο πετυχαίνουν σωματική, ψυχική και πνευματική ευημερία.

  • Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής-Σχολή Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας-Τμήμα
  • Εργοθεραπείας
  • Εθελοντές Β’ ΚΑΠΗ
  • Εθελοντές τοπικής κοινότητας
  • Χορηγοί

Στη δράση συμμετέχουν οι εργαζόμενοι του Β’ ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων, οι
οικογένειες των μελών, φοιτητές τους τμήματος Εργοθεραπείας του Πανεπιστημίου
Δυτικής Αττικής και εθελοντές, οι οποίοι παρέχουν βοήθεια στις παραστάσεις της
ομάδας θεατρικού παιχνιδιού: σκηνογράφος, ηχολήπτης, δάσκαλος χορού,
μουσικός, ενδυματολόγος, με στόχο την αρτιότερη εμφάνιση της ομάδας.

Το διαδικτυακό βιωματικό θεατρικό παιχνίδι συντονίζεται από το χώρο του Β ́
ΚΑΠΗ Αγίων Αναργύρων και τα μέλη συνδέονται από τις κατοικίες τους ή τις
κατοικίες των εγγονιών τους, όταν βρίσκονται εκεί για τη φύλαξή τους.

Στη διαδικτυακή ομάδα θεατρικού παιχνιδιού, το 2020-2021
πραγματοποιήθηκαν 65 συναντήσεις και συμμετείχαν 248 άτομα.
Η επίδραση της πρωτόγνωρης εφαρμογής της δράσης του διαδικτυακού θεατρικού
παιχνιδιού, είχε τα ακόλουθα αποτελέσματα στα μέλη του Β ́ ΚΑΠΗ Αγίων
Αναργύρων:
αντιμετώπιση της κοινωνικής απομόνωσης λόγω της πανδημίας
συνέχιση επικοινωνίας με καινούργια μέσα (ψηφιακή τεχνολογία)
διατήρηση ψυχοσυναισθηματικής, ψυχοκινητικής και ψυχοκοινωνικής υγείας
κινητοποίηση και αλληλεγγύη από νεότερα ενήλικα μέλη του οικογενειακού
περιβάλλοντος στα μέλη, για ενίσχυση εκμάθησης-εκπαίδευσης ηλεκτρονικού
υπολογιστή, τάμπλετ, νέου τύπου κινητού τηλεφώνου και κοινωνικών δικτύων
(facebook, messenger, viber)
αλληλεπίδραση με ένα νέο τρόπο (μέσω της οθόνης)
ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων
καλλιέργεια και διατήρηση του αισθήματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης στην
ομάδα
διατήρηση της αίσθησης του «ανήκειν»
ενίσχυση ικανότητας λόγου
ενίσχυση ικανότητας για δημιουργική έκφραση ενδυνάμωση μνήμης
ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των μελών για τη περάτωση ομαδικών
εργασιών με ένα διαφορετικό τρόπο (βιντεοκλήση, μέσω μηνυμάτων στα social
media)
αναζήτηση πληροφοριών μέσω ηλεκτρονικών μηχανών αναζήτησης (google)
ανάπτυξη ικανοτήτων διαχείρισης σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων
(πανδημία, απομόνωση) μέσω ανάληψης ρόλων
προετοιμασία, επεξεργασία, παρουσίαση εργασιών (δημιουργική ενασχόληση
πέραν της τυπικής καθημερινότητας)
ενίσχυση αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης
ανάπτυξη φαντασίας
Επιπλέον, το διαδικτυακό θεατρικό παιχνίδι λειτούργησε και ως μέσο
επικοινωνίας και συν-δημιουργίας μεταξύ των γενεών (γιαγιά-εγγόνια) με
δημιουργία εικαστικών έργων, διαμόρφωσης περιβάλλοντος, κ.α., όταν η σύνδεση
γινόταν από το σπίτι των εγγονιών κατά τη διάρκεια φύλαξής τους από τα μέλη. Οι
συμμετέχοντες είδαν ως ευκαιρία και πρόκληση τη πραγματοποίηση της
συγκεκριμένης δράσης, εν μέσω πανδημίας, προκειμένου να διατηρήσουν τη
ζωντάνια και τη θετική τους στάση ζωής. Ο σημαντικός ρόλος της διαδικτυακής
βιωματικής ομάδας θεατρικού παιχνιδιού, εν μέσω covid-19, αποτυπώνεται στα
λόγια των συμμετεχόντων:
Μ.Π. «Το μυαλό μου ξεφεύγει από τα προβλήματα της καθημερινότητας, όταν μας
έχει ανατεθεί μια εργασία. Χαίρομαι όταν δημιουργώ κάτι».
Σ.Σ. «Περιμένω με ανυπομονησία την επόμενη συνάντησή μας»
Α.Κ. «Παίρνω δύναμη που την έχουμε όλοι ανάγκη. Νιώθω αισιοδοξία»
Μ.Π. «Μαθαίνουμε, βελτιωνόμαστε»
Φ.Κ. «Νιώθω πιο ανάλαφρη για σήμερα. Κάθε φορά που συναντιόμαστε,
απογειωνόμαστε. Φεύγουμε από την καθημερινότητα και παίρνουμε κουράγιο να
συνεχίσουμε».
Θ.Τ. «Αυτό που νιώθω είναι ένα «άγγιγμα ψυχής».
Β.Μ. «Νιώθω χαρά που βρισκόμαστε, έστω κι έτσι».
Μ.Π. «Νιώθω ότι οι δεσμοί μας ενισχύονται όλο και περισσότερο, κάθε φορά που
βρισκόμαστε. Συνδεόμαστε με πολλούς τρόπους. Κοινωνικά, φιλικά, ψυχολογικά.
Αλληλοσυμπληρωνόμαστε».
Α.Π. «Αν ήμασταν κάθε μέρα μαζί, θα ήταν το καλύτερό μου».
Δ.Σ. «Χάρηκα που ξαναβρεθήκαμε έστω και ηλεκτρονικά. Ένιωσα ηρεμία. Ας

κάνουμε υπομονή».
Σ.Π. «Κοιτούσα το ημερολόγιό μου μέχρι να φτάσει η μέρα της συνάντησής μας,
μέχρι να ξαναβρεθούμε. Φεύγω με τη χαρά της επικοινωνίας. Μου λείπει η
επικοινωνία».
Δ.Σ. «Μετά την «απογείωση» που κάναμε, ήρθε και η «προσγείωση» και μας
έφερε, χαρά, ομορφιά, ηρεμία και αγάπη».

Μέσα από την πρωτοβουλία «Διαδικτυακό θεατρικό παιχνίδι σε ανθρώπους
μεγαλύτερης ηλικίας, μέλη του Β ́ Κέντρου Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων
Αγίων Αναργύρων» του Δήμου Αγίων Αναργύρων – Καματερού, επιτυγχάνεται:
Η υγιής και ενεργή γήρανση του εν λόγω πληθυσμού.
Η διατήρηση της θετικής στάσης ζωής των μελών, μέσα από την ενεργή
συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη ομάδα και η υποστήριξή τους προς τα
παιδιά τους σε δύσκολους καιρούς (covid -19) με διάφορους τρόπους
(π.χ.φύλαξη εγγονιών, μαγείρεμα, κ.α.).
Η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και η ευημερία της κοινότητας.
Η ενίσχυση, κινητοποίηση τόσο των μελών, όσο και των εθελοντών, με
αποτέλεσμα την ανάπτυξη διόδων επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στο
Β’ ΚΑΠΗ και την κοινότητα.