Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (HELMEPA)

Μια ανθρωποκεντρική παρέμβαση (grassroots) που εστιάζει στην κατανόηση της πρόκλησης της κλιματική αλλαγής, ως προϋπόθεση και αφετηρία, για την ενίσχυση της ενεργού δράσης και την καλλιέργεια νοοτροπίας που συμβάλλει σε ένα βιώσιμο μέλλον.

Η πρωτοβουλία ενσωματώσει εμπνευστικά και θετικά μηνύματα στην καθημερινότητα των Χιωτών, χωρίς να γίνονται κουραστικά ή πιεστικά, αλλά υπενθυμίζοντας διακριτικά τι μπορεί να κάνει ο καθένας για την προστασία του περιβάλλοντος.

Το CCC φιλοδοξεί να αποτελέσει μια ζωντανή απόδειξη ότι η κλιματική ευαισθητοποίηση μπορεί να γίνει κομμάτι της κοινωνικής ζωής και να λειτουργήσει ως παράδειγμα για άλλες κοινότητες. Όλο το νησί της Χίου να μιλάει και να καταλαβαίνει «κλιματική αλλαγή»

Το CCC απευθύνεται σε ολόκληρη την τοπική κοινωνία της Χίου, από μαθητές και νέους μέχρι γονείς, επαγγελματίες, συλλόγους και ηλικιωμένους. Εστιάζει σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, σχεδιάζοντας και προσαρμόζοντας τη μεθοδολογία και τα εργαλεία στις ανάγκες και την καθημερινότητα των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι Χιώτες γίνονται συνδιαμορφωτές και συμμέτοχοι της πρωτοβουλίας.

Η διάρκεια του έργου είναι 2 έτη

Το CCC ως ένα πρότυπο μοντέλο κοινωνικής καινοτομίας, με αφετηρία το νησί της Χίου, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα δυναμικά χαρακτηριστικά ώστε να προσαρμόζεται στα εκάστοτε τοπικά χαρακτηριστικά και συνθήκες, δημιουργώντας ένα κίνημα θετικής και βιώσιμης ενεργοποίησης, με μετρήσιμα αποτελέσματα.

Από την αρχή η ομάδα στόχος (κάτοικοι Χίου) αναδεικνύεται σε συνδιαμορφωτής εμπλέκοντάς την στο σχεδιασμό μιας πρωτότυπης εκστρατείας κατανόησης (bottom-up): πρώτα ακούστηκαν οι απόψεις, ανησυχίες και προτάσεις των Χιωτών όλων των ηλικιών και περιοχών του νησιού, μέσα από ερωτηματολόγια, focus groups και ανοικτό διάλογο, όλων των ηλικιών. Τα αποτελέσματα αποτέλεσαν θεμέλιο στο σχεδιασμό της εκστρατείας ευαισθητοποίησης, στη δημιουργία μηνυμάτων, οπτικού υλικού και επικοινωνιακής στρατηγικής, χρησιμοποιώντας ακόμη και τοπικές εκφράσεις. Με αυτόν τον τρόπο, η εκστρατεία γίνεται δική τους – είναι ζωντανή, ρεαλιστική και κατανοητή.

Η ομάδα του CCC βρέθηκε συχνά στη Χίο, στα χωριά, σε συνεργασία με φορείς και εθελοντές, ώστε η δράση να ενταχθεί στην καθημερινότητά τους. Οι δράσεις ξεκίνησαν μέσα από τα σχολεία και τους τοπικούς φορείς, με εκπαιδευτικές και βιωματικές εμπειρίες που ενισχύουν την κατανόηση και γίνονται οι ίδιοι ενεργοί Κλιματικοί Πρεσβευτές. Παράλληλα, τα μηνύματα φιλοξενήθηκαν σε τοπικές δράσεις: σε ακτές, φεστιβάλ, καφέ, θερινούς κινηματογράφους, πολιτιστικούς συλλόγους, τοπικά λεωφορεία, ραδιόφωνα, μέσα ενημέρωσης, ακόμη και σε δημόσιο χώρο, όπως ο τοίχος του Δημαρχείου που μετατράπηκε σε καμβά ευαισθητοποίησης. Έτσι, η γνώση έγινε ζωντανός διάλογος και η ευαισθητοποίηση καθημερινή εμπειρία.

Βασικός πυλώνας της εκστρατείας αποτέλεσε η δημιουργία μιας ειδικής ψηφιακής εργαλειοθήκης-Toolkit, η οποία ανανεώνεται με αξιόπιστα στοιχεία, εικόνες, βίντεο, έτοιμο υλικό για δράσεις και συμβουλές για δημόσια ομιλία. Κάθε Χιώτης έχει στη διάθεσή του ένα πρακτικό εργαλείο που μπορεί να αξιοποιήσει στον δικό του χρόνο και χώρο, ενδυναμώνοντάς τον και παροτρύνοντάς τον να γίνει Κλιματικός Πρεσβευτής.

Το CCC υλοποιείται από την HELMEPA, με την συγχρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος» και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννης Σ. Λάτση.

Η συμβολή τους ξεπερνά την οικονομική υποστήριξη: στηρίζοντας την πρωτοβουλία, συμμετέχουν ενεργά στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων απέναντι στην κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας ένα μοντέλο συνεργασίας και κοινωνικής καινοτομίας όπου ΜΚΟ, ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς, οργανισμοί και κοινωνία των πολιτών δουλεύουν μαζί για ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Η πρωτοβουλία συνεργάζεται στενά με φορείς της τοπικής κοινότητας, δημιουργώντας ένα τοπικό συμμετοχικό δίκτυο με 23 φορείς, όπως ο Δήμος Χίου, το Εμπορικό Επιμελητήριο Χίου, ο Ιατρικός Σύλλογος Χίου και η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Χίου. Οι φορείς αυτοί αξιοποιούν το εκπαιδευτικό υλικό, προτείνουν ιδέες, συμμετέχουν σε δράσεις και ενισχύουν τη διάδοση της γνώσης.

Κεντρικός άξονας της εκστρατείας αποτελούν οι μαθητές/τριες του Ναυτικού Λυκείου TEENS και της Μαθητικής Στέγης Καρδαμύλων «Το σπίτι της Μαρίας», οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά σε δράσεις και έχουν αναδειχθεί ως Κλιματικοί Πρεσβευτές, μεταφέροντας τα μηνύματα στην δικιά τους κοινότητα: οικογένεια, σχολείο, φίλους.

Οι συνεργασίες αυτές ενισχύουν την ανθρωποκεντρική προσέγγιση, φέρνοντας την κλιματική αλλαγή κοντά στην τοπική κοινωνία.

Οι δράσεις του προγράμματος υλοποιούνται αποκλειστικά στη Χίο, και σε μικρότερη έκταση στα γύρω νησιά Οινούσσες και Ψαρά. Στη συνέχεια η πρωτοβουλία φιλοδοξεί να μεταφερθεί και σε άλλες περιοχές.

Η πρωτοβουλία έχει επιτύχει μετρήσιμα και ουσιαστικά αποτελέσματα:

• Δημιουργία δωρεάν ψηφιακής εργαλειοθήκης-Toolkit με έγκυρο υλικό, που ενισχύει τις γνώσεις με απλό και προσιτό τρόπο, προσβάσιμη για όλους τους Χιώτες.
• 8.000+ κάτοικοι έχουν εκπαιδευτεί και αναδειχθεί ως Κλιματικοί Πρεσβευτές, αποκτώντας γνώση και πρακτικά εργαλεία για τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υιοθέτηση βιώσιμων συνηθειών.
• Συμμετοχή και εκπαίδευση σε 15 σχολεία και 18 τοπικούς φορείς, με ενεργό εμπλοκή μαθητών, εκπαιδευτικών και επαγγελματιών.
• Εκπαίδευση “train the trainers”, δημιουργώντας πολλαπλασιαστές γνώσης.
• Διοργάνωση και υλοποίηση 18 καθαρισμών ακτών, 1 υποβρύχιου καθαρισμού και 1 δενδροφύτευσης.
• Οργάνωση συνεδρίου με εθνική εμβέλεια για την κλιματική αλλαγή, με συμμετοχή επιστημόνων, πολιτών και φορέων.
• Διεξαγωγή έρευνας καταγραφής κοινής γνώμης, η οποία αποτελεί πολύτιμη πηγή για περιβαλλοντικές παρεμβάσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Η καθημερινή ενσωμάτωση των δράσεων έχει δημιουργήσει συνεχή και βιώσιμη επίδραση, όχι μόνο ενημέρωση αλλά και αλλαγή συνήθειας.

To CCC ως ένα πρότυπο πρόγραμμα με μετρήσιμα αποτελέσματα, ενισχύει περαιτέρω τη δράση της HELMEPA σε τοπικό και εθνικό επίπεδο διευρύνοντας το κοινωνικό και περιβαλλοντικό της αποτύπωμα και ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντικές συνέργειες και υποστήριξη.

Μετρήσιμα αποτελέσματα:

• Δημιουργία δικτύου με Κλιματικούς Πρεσβευτές
• Σταθερές συνεργασίες με 24 τοπικούς φορείς, Δήμους, σχολεία και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
• Ευρεία προβολή με 100+ δημοσιεύσεις σε τοπικά και εθνικά μέσα
• Ανάπτυξη ενός πρότυπου μοντέλου δράσεων, έτοιμο προς υλοποίηση και σε άλλες περιοχές

Επιπλέον, οι δράσεις του CCC υποστηρίζονται επίσημα (endorsed) από την Mediterranean Coast Day, πρωτοβουλία του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών – Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης (United Nations Environment Programme / Mediterranean Action Plan – UNEP/MAP – Priority Actions Programme - Regional Activity Centre), ενισχύοντας την αξιοπιστία και τον αντίκτυπο της πρωτοβουλίας.