ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΟΥ

Είναι το πρώτο και μοναδικό ως αυτήν τη στιγμή σύγχρονο Μουσείο Πόλης στην Ελλάδα. Φιλοδοξεί να γίνει ένας χώρος όπου θα εκτίθενται οι ιστορίες ζωής των ανθρώπων της πόλης μαζί με τα υλικά τεκμήρια της δραστηριότητάς τους. Επιδιώκει να γίνει μουσείο για τους ανθρώπους και με τους ανθρώπους της πόλης, προσβλέποντας στη συγκρότηση του κοινού παρόντος αλλά και σε δημιουργικές διεξόδους για το μέλλον. Το νέο μουσείο αξιοποιεί τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και στηρίζεται στις δυνατότητες της προηγμένης τεχνολογίας. Δεν θα φιλοξενεί μια μόνιμη έκθεση αλλά θα αναπτύσσεται διαφορετική θεματολογία περιορισμένη χρονικά (πλην ενός ιστορικού χρονολόγιου της πόλης).

Σε όλους τους κατοίκους της πόλης και τους επισκέπτες

Aπό 22 Δεκεμβρίου 2014

Σε ένα ιστορικό κτήριο, συνδεδεμένο με τις συλλογικές μνήμες της πόλης του Βόλου, στεγάζεται το Μουσείο της Πόλης. Εγκατεστημένο στα Παλιά, μια γειτονιά στα όρια της πόλης του Βόλου αλλά και κοντά σε αυτά της Νέας Ιωνίας, της καινούργιας πόλης που χτίστηκε μετά τον ερχομό των Μικρασιατών προσφύγων, το κτήριο λειτούργησε ως τόπος εργασίας των καπνεργατών της πόλης αλλά και ως προσωρινός καταυλισμός των προσφύγων του 1922.
 

Το νέο μουσείο, που αποτελεί και το μοναδικό σύγχρονο μουσείο πόλης στην Ελλάδα, άνοιξε τις πύλες του στο κοινό φιλοξενώντας την έκθεση «Βόλος - Ν. Ιωνία: Τόσο κοντά - τόσο μακριά», που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από την ίδρυση του προσφυγικού συνοικισμού της Νέας Ιωνίας, στις 28 Δεκεμβρίου 1924. Κεντρικό θέμα της έκθεσης αποτελούν οι διαδρομές των διαφορετικών ανθρώπων που συναντήθηκαν και συμβίωσαν σε έναν κοινό τόπο, δίνοντας μεγάλο βάρος στην προφορική ιστορία, καθώς, πέρα από τα 120 αντικείμενα, ο επισκέπτης μπορεί να έχει πρόσβαση σε 900 λεπτά ηχητικών μαρτυριών και οπτικοακουστικού υλικού, όπου αποτυπώνεται η σύγχρονη ιστορία της πόλης. Οι άνθρωποι του Βόλου και της Νέας Ιωνίας παρουσιάζονται μέσα από τις ιστορίες της ζωής τους, που οι ίδιοι εμπιστεύτηκαν στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου και αποτελούν κομβικό σημείο της έκθεσης.

Στους δυο ορόφους του μουσείου, σε 765 τ.μ., η έκθεση ξεκινά παρουσιάζοντας τον αστικό χώρο, το τοπίο που πρωτοαντίκρισαν οι πρόσφυγες φτάνοντας στην πρωτεύουσα της Μαγνησίας, αλλά και τον αστικό χώρο που οι ίδιοι δημιούργησαν μετά από χρόνια εργασίας. Στις υπόλοιπες ενότητες που συγκροτούν τη μουσειολογική αφήγηση εξετάζονται η εργασία των ανθρώπων, γηγενών και προσφύγων, η κατοικία που στέγασε την ιδιωτική ζωή τους και οι γειτονιές όπου συμβίωναν με τους συμπολίτες τους, η ενδυμασία που λειτουργεί ως κλειδί για την ανάγνωση της κοινωνικής, οικονομικής και επαγγελματικής διαφοροποίησης των ανθρώπων της πόλης. Μετά την εργασία ακολουθεί η διασκέδαση, η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, που προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο κατανόησης της ζωής της πόλης και των ανθρώπων της. Ακόμη, το ποδόσφαιρο αναδεικνύει τις διαφορές προσφύγων και ντόπιων, όπως αυτές επιβιώνουν στην παραδοσιακή αντιπαλότητα των δυο μεγάλων τοπικών ομάδων, της Νίκης και του Ολυμπιακού. Αν τα πρώτα χρόνια κυριαρχούν οι διακρίσεις ανάμεσα σε πρόσφυγες και ντόπιους, ανάμεσα στους «πάνω» και τους «κάτω» από το ποτάμι, οι περίοδοι κρίσης που βίωσε η πόλη και αποτελούν ένα ξεχωριστό τμήμα της αφήγησης βοήθησαν στην άμβλυνση αυτών των αντιθέσεων: η ιταλογερμανική κατοχή (1941-1944), οι σεισμοί και οι πλημμύρες των ετών 1955-57, η περίοδος της αποβιομηχάνισης της δεκαετίας του 1980, αλλά και οι κοινωνικές και οικονομικές ανακατατάξεις των τελευταίων χρόνων του 20ού αιώνα, παρουσιάζονται στο μουσείο.

Τέλος, στο ισόγειο λειτουργεί η περιοδική έκθεση «Το λιθογραφείο Ματσάγγου» παρουσιάζοντας αφίσες, μακέτες πακέτων και σχέδια χαρτιού περιτυλίγματος τσιγάρων της «Καπνοβιομηχανίας Αδερφών Ματσάγγου», από τη σπάνια συλλογή του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου.

1. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
2. Σύλλογος «Φίλοι του Μουσείου της πόλης του Βόλου».

Eργαζόμενοι της Διεύθυνσης αρχείων, μουσείων, βιβλιοθηκών του ΔΟΕΠΑΠ - ΔΗΠΕΘΕ Βόλου.

Βόλος

Ο επισκέπτης μαθαίνει πώς διαμορφώνει ο αστικός χώρος τις ατομικές και συλλογικές ιστορίες της ζωής, τη σχέση της μνήμης με την πόλη και πώς η συλλογική μνήμη απορρέει μέσα από ένα χωρικό πλαίσιο. Η πόλη αποτελεί το πεδίο για την παρατήρηση και τη μελέτη των ιστορικών αλλαγών. Με πρωτοποριακή προσέγγιση -που ξεφεύγει από την απλή ιστορική αφήγηση και την απλή έκθεση αντικειμένων- στο επίκεντρο είναι οι άνθρωποι της πόλης και αναδεικνύεται η σχέση ανάμεσα στην πόλη και τη μνήμη, όπως αυτή εκφράζεται στις προφορικές μαρτυρίες (αμφίδρομη σχέση μουσείου και ανθρώπων της πόλης). Λόγω του γεγονότος ότι άνοιξε πρόσφατα δεν υπάρχουν ακόμα μετρήσιμα αποτελέσματα όσον αφορά στο κοινό που επισκέπτεται το μουσείο.

Eπιτυγχάνεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας της πόλης του Βόλου και λειτουργεί και ως πόλος έλξης τουριστών αλλά και φοιτητών – ερευνητών. Λόγω του γεγονότος ότι άνοιξε πρόσφατα δεν υπάρχουν ακόμα μετρήσιμα αποτελέσματα, εκτός από το γεγονός ότι συγκεντρώθηκε υλικό που αφορά στη νεότερη ιστορία της περιοχής και καταγράφηκαν πολλές ώρες προφορικών μαρτυριών που αφορούν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της πόλης (900 λεπτά παρουσιάζονται στο μουσείο).